Ani uzasadnienie wprowadzenia nowych przepisów do rozdziału 58 Kodeksu postępowania karnego, ani też uzasadnienie wprowadzenia do Kodeksu karnego art. 59a nie zawierają w tym względzie żadnego wyjaśnienia.

Tymczasem, w kontekście art. 552a § 1 k.p.k., finansowe skutki umorzenia kompensacyjnego mogą nie ograniczać się tylko do relacji sprawca - pokrzywdzony.

Umorzenie kompensacyjne, o czym wcześniej była mowa, otwiera bowiem sprawcy przestępstwa drogę do domagania się od Skarbu Państwa kompensacji szkód i krzywd, jakich doznał on w następstwie ewentualnego wykonywania środka (środków) przymusu, określonego w dziale VI Kodeksu postępowania karnego, co wyraźnie wynika z treści art. 552a § 1 k.p.k.

W rezultacie, jeżeli w sprawie o przestępstwo, objęte dyspozycją art. 59a k.k., ustalony sprawca, wobec faktu wykonywania wobec niego środka przymusu oraz treści (tylko) końcowego rozstrzygnięcia w sprawie, wystąpi do Skarbu Państwa z roszczeniem o odszkodowanie i zadośćuczynienie, to Skarb Państwa od ponoszenia z tego tytułu odpowiedzialności odszkodowawczej nie będzie w stanie się uwolnić w żadnej w sytuacji.

Obowiązek odszkodowawczy Skarbu Państwa powstanie zatem także w sytuacji, w której za ofiarę działań organów władzy publicznej (wymiaru sprawiedliwości) uzna się sam sprawca przestępstwa, mimo iż on sam zaakceptuje fakt naruszenia przez siebie norm prawa karnego i doprowadzi do pojednania z pokrzywdzonym naprawiając szkodę, jaką mu wyrządził przestępstwem, oraz dokonując zadośćuczynienia powstałej z tego tytułu krzywdzie, nie zaakceptuje natomiast faktu wykonywania wobec siebie środków przymusu, chociażby wykonywanie tych środków w konkretnej sprawie było jak najbardziej słuszne i dopuszczalne.

W efekcie sprawca przestępstwa może nie ponieść żadnych konsekwencji prawnokarnych swojego nagannego zachowania (zachowania naruszającego normy prawa karnego), co przez opinię publiczną może zostać odebrane jako porażka wymiaru sprawiedliwości, a jednocześnie uzyskać ze środków publicznych zwrot całości lub części nakładów poniesionych na rzecz pokrzywdzonego przestępstwem.

Prokurator Generalny stwierdza, że ustawodawca, wprowadzając przepisy nakładające na Skarb Państwa obowiązek odszkodowawczy związany z wykonywaniem środków przymusu w postępowaniu, które zostało następnie umorzone w oparciu o art. 59a k.k., gdy podlegająca kompensacji szkoda lub krzywda nie wynikały z niezgodnego z prawem działania lub zaniechania organu postępowania, naruszył zasady poprawnej legislacji. Trudno bowiem przyjąć, aby zamiarem ustawodawcy było uwolnienie sprawcy nie tylko od odpowiedzialności karnej za przestępstwo, ale też od ponoszenia – przynajmniej w części – konsekwencji finansowych pojednania z pokrzywdzonym. Ustawodawca nie sprostał więc założeniu, że przepis prawa winien być tak skonstruowany, aby zakres jego zastosowania obejmował tylko te sytuacje, w których działający racjonalnie ustawodawca istotnie zamierzał wprowadzić regulację tworzącą prawa lub obowiązki.