Rok po abolicji dla cudzoziemców

2 lipca mija rok od zakończenia abolicji dla cudzoziemców. W wyniku tej akcji wydano ponad 4,5 tysiąca decyzji pozytywnych, które skutkowały zalegalizowaniem pobytu na 2 lata. Już początkiem przyszłego roku pierwsze z wydanych zezwoleń utracą ważność. Trwające obecnie prace nad nową ustawą o cudzoziemcach dają szansę, że osoby które skorzystały z abolicji będą legalizować swój pobyt już w świetle nowych przepisów – powiedział Rafał Rogala, Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

Podczas sześciomiesięcznej abolicji wnioski złożyło 9 555 osób (niemal dwa razy więcej niż podczas obu poprzednich programów regularyzacyjnych w 2003 i 2007 roku). Najliczniej o zezwolenia ubiegali się obywatele Wietnamu, Ukrainy, Pakistanu, Bangladeszu i Armenii. 72% wśród aplikujących stanowili mężczyźni.

Wnioski o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony z tytułu abolicji były składane w urzędach wojewódzkich właściwych dla miejsca zamieszkania od 1 stycznia do 2 lipca 2012 r.

Do dnia 30 czerwca 2013 r. decyzją o udzieleniu zezwolenia objętych zostało 4 593 osób, co stanowi 48% złożonych wniosków. Pozytywne rozstrzygnięcia dotyczyły głównie obywateli Ukrainy (35%), Wietnamu (34%) i Armenii (12%), a także Białorusi, Chin i Rosji (po 3%). Ponad połowę decyzji pozytywnych otrzymali mężczyźni, głównie w wieku 18-30 lub 31-45 lat. Kobietom przyznano bisko 2 tysiące zezwoleń, a dominujące grupy wiekowe wśród nich to 31-45 oraz 46-59 lat. Najwięcej decyzji pozytywnych wydał Wojewoda Mazowiecki – 3 395 (do którego wpłynęło 75% wniosków abolicyjnych). Stosunkowo dużo zezwoleń wydali także Wojewodowie Łódzki i Lubelski, Śląski i Wielkopolski, a także Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców (w drugiej instancji).

Decyzje negatywne wydane zostały 3 012 osobom, większość „turystom abolicyjnym”- Pakistańczykom (29%), i obywatelom Bangladeszu (11%), a także obywatelom Wietnamu (18%) Ukrainy, Indii i Chin (po 8%). Zdecydowana większość z nich wydana została w związku z:
·         niespełnianiem wymogów do udzielenia tego zezwolenie;
·         złożeniem wniosku lub dokumentów zawierających nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje;
·         względami obronności lub bezpieczeństwa państwa.

Od decyzji negatywnych cudzoziemcy mogli się odwołać do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców. Do 30 czerwca 2013 r. 147 odmów wydania zezwolenia zostało uchylonych w drugiej instancji, a osobom tym wydano decyzje pozytywne. Natomiast 643 zaskarżone decyzje utrzymano w mocy.

Cudzoziemców, którzy korzystali z możliwości wystąpienia o zalegalizowanie pobytu na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 2011 r. o zalegalizowaniu pobytu niektórych cudzoziemców na terytorium RP oraz o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP i ustawy o cudzoziemcach można podzielić na trzy kategorie:

• przebywających nieprzerwanie na terytorium RP co najmniej od 20 grudnia 2007 r., których pobyt w Polsce w dniu wejścia w życie ustawy były nielegalny;
• przebywających nieprzerwanie na terytorium RP co najmniej od 1 stycznia 2010 r., którym przed tą datą została wydana ostateczna decyzja o odmowie nadania statusu uchodźcy z orzeczeniem o wydaleniu, i których pobyt w Polsce w dniu wejścia w życie ustawy był nielegalny;
• wobec których w dniu 1 stycznia 2010 r. trwało postępowanie w sprawie o nadanie statusu uchodźcy wszczęte na skutek kolejnego wniosku.

Cudzoziemcy, którzy spełniali kryteria uzyskali zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na 2 lata i automatycznie, możliwość podjęcia legalnego zatrudnienia – na podstawie umowy o pracę. Decyzja pozytywna skutkowała wygaśnięciem zobowiązania do opuszczenia terytorium RP lub wydalenia i wykreśleniem danych cudzoziemca z wykazu osób niepożądanych. Po otrzymaniu karty pobytu potwierdzającej fakt posiadania ważnego zezwolenia obywatele państw trzecich mogą podróżować na terytorium państw obszaru Schengen (na podstawie ważnego dokumentu podróży). Ich pobyt za granicą RP nie może przekraczać w sumie 3 miesięcy w okresie sześciomiesięcznym.

Decyzja negatywna wydana do wniosku abolicyjnego nie niosła ze sobą konsekwencji prawnych w postaci wydalenia i wpisu do wykazu osób niepożądanych na terytorium RP. Za to umożliwiała legalny wyjazd z naszego kraju i ubieganie się o wizę wjazdową w polskiej placówce konsularnej (tzw. mała abolicja).

W latach 2003 i 2007 wnioski o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w trybie abolicji złożyło odpowiednio 3,5 tysiąca i 2 tysiące cudzoziemców. W obu przypadkach 84-85% wniosków dotyczyło obywateli Armenii i Wietnamu. 3/4 postępowań prowadzonych w ramach pierwszej akcji i 2/3 – w ramach drugiej - zakończyło się decyzją pozytywną. Jak wynika z raportu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych^[1] ponad połowa osób - które zalegalizowały pobyt na terytorium Polski w ramach akcji z 2003 r. - przebywała wciąż legalnie w naszym kraju w 2010 r., głównie na podstawie zezwoleń długoterminowych.

[1] Ocena skutków abolicji dla cudzoziemców z 2003 roku. Warszawa 2012