Senator Zientarski: Wiele prac przed senacką Komisją Ustawodawczą w 2014 r

Senator Piotr Zientarski. Foto: www.zientarski.pl

Rozmowa z senatorem Piotrem Zientarskim, przewodniczącym Komisji Ustawodawczej Senatu
- Na czym polega praca przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu, którym Pan jest już drugą kadencję?

- Jako przewodniczący senackiej Komisji Ustawodawczej głównie staram się czuwać, aby senacka maszyna legislacyjna działała sprawnie i na czas, aby powstawały inicjatywy ustawodawcze usuwające braki lub luki w prawie, aby system prawa był spójny i skuteczny.  Moim głównym celem jest przyczynienie się do porządkowania prawa z jak najlepszym skutkiem dla obywateli. 

- Jak wygląda plan prac senackiej Komisji Ustawodawczej na 2014 r.?

- Jak co roku, tę komisję czeka wiele pracy. Standardowo rozpatrujemy bowiem bieżące wyroki Trybunału Konstytucyjnego, przygotowujemy inicjatywy ustawodawcze stanowiące realizację tych wyroków, ale nie tylko, także nasze własne inicjatywy, przeprowadzamy pierwsze czytanie projektów ustaw i uchwał, analizujemy ustawy przychodzące z Sejmu oraz organizujemy konferencje tematyczne. Poza pracami ustawodawczymi rozpatrujemy także projekty uchwał okolicznościowych, czyli upamiętniających istotne dla Polski osoby, wydarzenia czy rocznice. I tak przypadające w tym roku rocznice Senat uczcił przez podjęcie uchwały ustanawiającej rok 2014 Rokiem Odrodzenia Senatu w Polsce, uchwały ustanawiającej rok 2014 Rokiem Wielkiego Jubileuszu Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz uchwały w sprawie ustanowienia roku 2014 Rokiem Jana Nowaka-Jeziorańskiego. W ostatnim okresie pracowaliśmy nad uchwałą upamiętniającą zmarłego w ub. roku księdza kardynała Józefa Glempa.

- Czego możemy oczekiwać w najbliższym czasie?

- Komisja przygotowała i wniosła projekt ustawy  o zmianie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Jest on istotny, ponieważ eliminuje braki w ustawie z 27 września 2013 r.,  po pierwsze, przez wprowadzenie uprawnienia dla stron do wystąpienia do sądu z wnioskiem o zobowiązanie innej strony lub innego podmiotu do wydania materiału mogącego stanowić dowód w sprawie, a po wtóre przez wprowadzenie dodatkowej możliwości sporządzenia uzasadnienia wyroku ograniczonego jedynie do wyjaśnienia podstawy prawnej tego wyroku i wymiaru kary, co w naszej ocenie powinno przyczynić się do przyspieszenia procedowania. Pierwsza zmiana obejmuje zarówno te sytuacje, w których uzyskanie przez stronę dowodu napotykać będzie znaczne trudności, jak i te, w których samodzielne uzyskanie dowodu będzie w ogóle niemożliwe. Przykładem takiej sytuacji może być np. potrzeba uzyskania informacji chronionej tajemnicą bankową lub informacji pozostającej w dyspozycji organów władzy publicznej albo organów samorządów gospodarczych lub zawodowych, nie mieszczącej się w pojęciu "informacji publicznej" w rozumieniu ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Druga zmiana pozwoli zmniejszyć obciążenie pracą sądu, a jednocześnie nie spowoduje zmniejszenia gwarancji procesowych stron. Prowadzić będzie do przyspieszenia postępowania międzyinstancyjnego oraz może służyć podniesieniu jakości sporządzanych uzasadnień, które odnosić się będą jedynie do niektórych kwestii, co pozwoli sądowi na skoncentrowanie się na wyjaśnieniu podstawy prawnej wyroku oraz zagadnieniach wskazanych we wniosku strony.

- Następny projekt, nad którym pracuje komisja, także dotyczy funkcjonowania szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości.

- Jest to ustawa o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw. Składając ten projekt, komisja kierowała się chęcią wprowadzenia zmian w modelu działania tej szkoły oraz zlikwidowania aplikacji ogólnej w związku  z deregulacją zawodu asystenta sędziego. Chcieliśmy też uprościć procedurę naboru na aplikacje prowadzone przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury oraz wprowadzić obligatoryjne zatrudnienie aplikantów aplikacji sędziowskiej i prokuratorskiej. Po złożeniu egzaminu wstępnego i zakwalifikowaniu do odbycia aplikacji  będą oni zatrudniani na etatach aplikanckich w sądach powszechnych i jednostkach prokuratury, a w związku z tym przysługiwać im będą wszelkie uprawnienia pracownicze.

- Kolejny projekt istotny dla wymiaru sprawiedliwości, przygotowany i wniesiony przez komisję, to  projekt ustawy nowelizującej ustawę - Prawo o adwokaturze oraz ustawę o radcach prawnych.

- Przygotowując ten projekt, braliśmy pod uwagę fakt, iż w związku ze wzrostem liczby osób wykonujących zawody adwokata (dwukrotnie) i radcy prawnego (1,5 krotnie) wzrosła także odpowiednio liczba prowadzonych postępowań dyscyplinarnych. A należyte wypełnianie przez samorządy zawodowe powierzonych im w tym zakresie zadań wymaga zapewnienia sprawnych procedur dyscyplinarnych oraz wzmocnienia pozycji organów prowadzących postępowanie dyscyplinarne. Obecnie funkcjonujące rozwiązania wymagają dostosowania do zmian w organizacji i funkcjonowaniu samorządów zawodowych. Zaproponowane w projekcie rozwiązania poddają członków wskazanych samorządów zawodowych odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu, bądź za czyny sprzeczne ze ślubowaniem lub zasadami etyki. Projekt usprawnia postępowanie dyscyplinarnego adwokatów oraz radców prawnych m.in. przez nadanie rzecznikom dyscyplinarnym, Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Adwokatury oraz Głównemu Rzecznikowi Dyscyplinarnemu statusu organów oraz określenie ich zadań.

- Czym zajmuje się komisja poza reformowaniem wymiaru sprawiedliwości?

- Na przykład kontynuować będziemy prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody, w którym ustanawiamy odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez niektóre gatunki zwierząt, niezależnie od rodzaju majątku, w którym szkody zostały wyrządzone. W dotychczasowym stanie prawnym odszkodowania można było domagać się tylko za szkody wyrządzone w niektórych rodzajach majątku, np. w gospodarstwie rolnym, leśnym, rybackim lub w pasiece, i to w zależności od gatunku zwierzęcia, które wyrządziło szkodę.

- Komisja zmienia prawo, korzystając także z petycji zgłoszonych do do Senatu.

Komisja będzie pracować nad wniesionym przez senacką Komisję  Praworządności i Praw Człowieka projektem ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Projekt inicjatywy ustawodawczej ma na celu realizację postulatu zawartego w petycji skierowanej do marszałka Senatu przez Stowarzyszenie „Dzieci wojny” w Polsce oraz dwie osoby prywatne.  Przewiduje on przyznanie osobom, które pobierają emeryturę lub rentę w wysokości nie przekraczającej kwoty najniższej emerytury oraz które ukończyły 75 rok życia, prawa do bezpłatnego zaopatrzenia w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz” oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego.

- Komisja odgrywa znaczącą rolę poza działalnością stricte ustawodawczą.

- Niezależnie od działalności ustawodawczej komisja czynnie uczestniczy w dialogu z przedstawicielami m. in. środowiska sędziowskiego, adwokatury, notariatu, konstytucjonalistami organizując, muszę to przyznać, bardzo ciekawe konferencje będące forum wymiany i ścierania się poglądów. Ostatnia z takich konferencji, zorganizowana we współpracy z  Krajową Radą Sądownictwa, odbyła się na początku stycznia br., z udziałem najważniejszych przedstawicieli władzy sądowniczej, Najwyższej Izby Kontroli, samorządów i organizacji pozarządowych. W trakcie obrad poruszano niezwykle ważką kwestię związaną z wprowadzonym niespełna dwa lata temu do ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych zewnętrznym nadzorem nad działalnością administracyjną sądów powszechnych sprawowanym przez ministra sprawiedliwości (organ władzy wykonawczej). Przedstawiciele środowisk sędziowskich oraz resortu sprawiedliwości próbowali znaleźć odpowiedź na pytania, czy obecny model nadzoru jest prawidłowy oraz jak zadbać, aby uprawnienia nadzorcze ministra sprawiedliwości nie prowadziły do naruszania zasady trójpodziału władz i niezależności sądów. W najbliższym czasie przygotowywana jest kolejna konferencja we współpracy z Krajową Radą Prokuratury tym razem, poświęcona modelowi europejskiemu prokuratury, a także reformowaniu tej instytucji. Uważam, że jest to szczególnie ważne przedsięwzięcie w kontekście nowelizacji ustawy o prokuraturze i towarzyszącym jej kontrowersjom.
- Dziękuję za rozmowę.
Dział Prasowy Senatu RP