A. Rzepliński: Jestem patriotą konstytucji

Rozmówcy i ich książka. Foto: B Cacko, ZP BTK

25 czerwca 2015 r., na Uniwersytecie Warszawskim odbyła się promocja książki „Służąc rządom dobrego prawa. Andrzej Rzepliński w rozmowie z Krzysztofem Sobczakiem”, podczas której prof. Andrzej Rzepliński wygłosił wykład pt.: „Trybunał jako strażnik porządku konstytucyjnego”.

- Cieszę się, że udało mi się namówić prof. Andrzeja Rzeplińskiego do współpracy i do wspólnego przygotowania tej pozycji. Miałem sporo obaw związanych z tym, że Pan Profesor jest sędzią i urzędującym prezesem Trybunału Konstytucyjnego, może więc mieć więcej oporów przed wypowiadaniem się o niektórych sprawach, bo – wiadomo – jego słowa ważą więcej niż tych, którzy odeszli ze stanowisk, czy też w debacie publicznej występują w roli komentatorów – powiedział Krzysztof Sobczak otwierając czwartkowe spotkanie.

K. Sobczak podkreślił, że prof. Rzepliński dość odważnie wypowiedział się w książce o kilku drażliwych kwestiach. Problematyczny jest np. rozdział poświęcony roli, miejscu i funkcjonowaniu Trybunału Konstytucyjnego. – Rozmawiając o tym nie sposób było pomijać fakt, że jest potrzeba zmian w prawie i że te zmiany są przygotowywane – wyjaśnił Krzysztof Sobczak nawiązując do nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, do której większość poprawek senackich przyjął Sejm w czwartek, 25 czerwca 2015 r.

– To była dla mnie trudna rozmowa, bo jestem urzędującym funkcjonariuszem publicznym a Pana Redaktora naturalnie interesowały również sprawy związane z tym, co jest w środku Trybunału. Od razu powiem, że w książce są momenty, ale trzeba ich szukać głównie w pytaniach p. red. Sobczaka.

Zdaniem prof. A. Rzeplińskiego, porządek konstytucyjny określony został głównie w art. 2 konstytucji, który mówi, że Rzeczypospolita Polska jest państwem demokratycznym, państwem prawnym. – To jest niezwykle mocne postanowienie – stwierdził prof. Andrzej Rzepliński. Jak zauważył, na tle tego przepisu Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniach stworzył katalog praw podstawowych.

– Na jego podstawie Trybunał rozstrzygał również istotne kwestie dotyczące funkcjonowania różnego typu instytucji, samorządu terytorialnego, pozycji tego samorządu. Wreszcie, na podstawie tego przepisu Trybunał Konstytucyjny, odwołując się do koncepcji państwa demokratycznego i tego, czym ono jest, wytyczył wyraźnie - wbrew oporom, a czasami przy irytacji kolejno rządzących – zasady prawa wyborczego. Wolne wybory parlamentarne to esencja, to sól demokracji. To jest również bardzo silna pokusa dla partii politycznych, aby tak kształtować prawo wyborcze i tak formować instytucje, które mają gwarantować odpowiedni przebieg wyborów, że aż potrzeba było szeregu orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego – oznajmił jego prezes. I dodał: - Te orzeczenia zapadały przede wszystkim w oparciu o art. 2 konstytucji.

W opinii prof. A. Rzeplińskiego, treścią porządku konstytucyjnego jest to, że Rzeczypospolita Polska jest państwem demokratycznym, państwem prawnym. Jak powiedział, biorąc pod uwagę treść innych przepisów rozdziału 1 konstytucji, art. 2 konstytucji mówi o tym, że jest to również państwo wolnościowe i sprawiedliwe.

Prof. Andrzej Rzepliński przypomniał też, że porządek konstytucyjny to również art. 10 konstytucji, definiujący ustrój państwa, z podziałem i współzależną równowagą władz: ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.

Osobisty stosunek do konstytucji, w której tworzeniu uczestniczył A. Rzepliński, wyrażają te słowa, zanotowane przez red. K. Sobczaka:

„Mimo, że nie jestem z obecnej konstytucji w pełni zadowolony, to jestem jej patriotą. Bo mimo pewnych słabości ona obrosła już ważnymi wyrokami, także pewnymi zwyczajami, i wraz z nimi stanowi pewną spójną całość. A dzisiaj nie uchwalilibyśmy już żadnej konstytucji”.