Senat chce pomóc Gruzinom w przeprowadzeniu reformy samorządowej

Tbilisi - ratusz. Foto: George Kvizhinadze, Wikimedia Commons

Dyskusja nad projektami ustaw wprowadzającymi reformę samorządową w Gruzji zorganizowana przez  Senat  we współpracy z Fundacją Rozwoju Demokracji Lokalnej podsumowała pobyt delegacji gruzińskiej w Polsce. Delegacja przebywała w naszym kraju z wizytą studyjną w dniach 19 – 23 sierpnia 2013 r. na zaproszenie Senatu. Gruzini są zainteresowani polskimi doświadczeniami dotyczącymi reformy samorządowej.

Gospodarzem i organizatorem tej wizyty w Małopolsce był senator Janusz Sepioł, przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. W skład gruzińskiej delegacji wchodzili politycy, przedstawiciele urzędów odpowiedzialnych za przeprowadzenie tej reformy w Gruzji: Irakli Tripolski, przewodniczący Komisji Samorządu Parlamentu Gruzji, Gia Jorjoliani,  wiceprzewodniczący Komisji Samorządu gruzińskiego parlamentu,  Tengiz Shergelashvili, wiceminister Rozwoju Regionalnego i Infrastruktury, Irakli Melashvili,  dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego w Kancelarii Premiera oraz Beka Mikautadze, dyrektor Gabinetu Przewodniczącego Parlamentu.

Uczestnicy dyskusji zgodzili się co do potrzeby zreformowania istniejącego systemu. Wyrazili nadzieję, że dzięki  m.in. takim wizytom uda się uniknąć błędów. Polscy eksperci, po zapoznaniu się z założeniami gruzińskiej reformy samorządowej, wskazali na konieczność sprecyzowania rozwiązań dotyczących finansowania samorządów. Ich zdaniem ukształtowanie terytorialne Gruzji może nastręczać problemy  dotyczące tworzenia wspólnot. Podkreślali, że zakładany w projekcie ustawy tzw. samorząd obywatelski, pozwoli mieszkańcom wpływać na zarządzanie na swoim terytorium. Wskazali jednocześnie, że aktywizacja społeczeństwa ma sens tylko wtedy, gdy obywatele będą mieli  instrumenty by wpływać na decyzje.

Przedstawiciele strony polskiej wyrazili gotowość do dalszych konsultacji, w szczególności nad zapisami legislacyjnymi oraz zaoferowali możliwość zorganizowania szkoleń i wizyt studyjnych dla przedstawicieli nowych jednostek samorządowych, którzy zostaną wyłonieni w wyborach. W „okrągłym stole” nt. gruzińskiej reformy samorządowej wzięli udział m.in.: prof. dr hab. Grażyna Prawelska-Skrzypek z Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego,  Roman Ciepiela, wicemarszałek województwa małopolskiego, Janusz Kot, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie, Witold Kochan, burmistrza Gorlic, Stanisław Kracik, były poseł na Sejm i wojewoda małopolski oraz Katarzyna Konieczko, ekspert ds. konstytucyjnych w Kancelarii Senatu.

Podczas wizyty goście zapoznali się z polskim modelem samorządu. W trakcie części teoretycznej wysłuchali  wykładów, prowadzonych m.in. przez prof. Mirosława Steca z Fundacji na rzecz Rozwoju Demokracji Lokalnej Małopolskiego Instytutu Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie, Romana Ciepielę, wicemarszałka Województwa Małopolskiego, poświęconych zasadom polskiego podziału terytorialnego; kompetencji i umocowania systemowego samorządów, ich finansowania i pracowników.

Delegacja przebywała w Dobczycach, gdzie miała okazję obejrzeć park przemysłowy. Marcin Pawlak, burmistrz Dobczyc opowiedział gościom o procesie wdrażania reformy samorządowej w Polsce oraz o sposobie działania jednostek samorządowych w Polsce na przykładzie miasta i gminy Dobczyce.  Paweł Machnicki, zastępca burmistrza przedstawił Gruzinom prezentację dotyczącą umocowania i roli gminy w regionie. Goście  wysłuchali też Marcina Adamskiego, sołtysa wsi Rudniki, który opowiedział, jak wygląda jego działalność w praktyce. Podczas spotkania omówiono najważniejsze zagadnienia dotyczące finansowania gminy, uprawnień sołtysów oraz ich roli w podejmowaniu decyzji dotyczących wsi, wchodzących w skład danej gminy.

W Kościelisku, delegacja spotkała się z przedstawicielami miejscowych władz oraz senatorem Ireneuszem Niewiarowskim, prezesem Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów oraz z Robertem Baraniewiczem i Stanisławem Kaszykiem z tego Stowarzyszenia. Omówiono znaczenie instytucji sołtysa dla tzw. samorządu wiejskiego, historyczne pochodzenie tego organu, umocowanie w obowiązującym prawodawstwie, prawa i obowiązki. Podkreślano zwłaszcza rolę sołtysów w aktywizacji miejscowej ludności. Gruzini byli szczególnie zainteresowani zasadami funkcjonowania funduszu sołeckiego. Delegacja miała też okazję zapoznać się z działaniem powiatu i administracji powiatowej, na przykładzie Nowego Sącza. Przedstawiciele Gruzji spotkali się ze starostą nowosądeckim Janem Golonką oraz członkami Rady Powiatu. Gruzinów gościł także Witold Kochan, burmistrz miasta Gorlice.  Podczas spotkania skoncentrował się na opisaniu sposobu zarządzania miastem, m.in. nieruchomościami, przestrzenią publiczną i szkołami.  Omówił ponadto kwestię pomocy społecznej prowadzonej w ramach swoich kompetencji przez Urząd Miasta. Burmistrz przedstawił też nowatorskie rozwiązanie, w myśl którego projekty i zadania ujęte w budżecie miasta zatwierdzane będą bezpośrednio przez mieszkańców, w drodze głosowania – tzw. budżet obywatelski.

Sołtys Stanisław Kaszyk zapoznał delegację z działaniami Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania”, które realizuje wiele projektów rozwojowych i szkoleniowych oraz kulturalnych na terenie Beskidu Gorlickiego. Dodatkowo organizuje wizyty studyjne w miastach partnerskich oraz podejmuje współpracę z partnerami z całej Unii Europejskiej. Opracowuje jeszcze Strategie Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Podczas wszystkich spotkań mówiono o kwestiach związanych z ordynacją wyborczą, zawiązywaniem koalicji i politycznymi uwarunkowaniami zarządzania w jednostkach samorządowych.

W czasie kolejnego spotkania marszałek województwa małopolskiego Marek Sowa przedstawił delegacji miedzy innymi strategię rozwoju regionu małopolskiego. Natomiast Marcin Kubiak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, przypomniał o dotychczasowej współpracy polskiego rządu z Gruzją i wspólnie zrealizowanych do tej pory  projektach, mających na celu wzmocnienie gruzińskiej polityki regionalnej. Zadeklarował, że jego resort jest gotowy do dalszej współpracy.

Wizyta była drugą częścią programu konsultacji zapoczątkowanych podczas wizyty oficjalnej  Davida Usupashvilego, przewodniczącego Parlamentu Gruzji w Polsce. Pierwsza część konsultacji odbyła się z udziałem przedstawicieli Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Senatu RP w Gruzji, w maju tego roku.

Senat RP