Dwa pisma:

Pismo min. Beaty Kempy do prezesa Trybunału Konstytucyjnego Andrzeja Rzeplińskiego:
W odpowiedzi na pismo z 3 grudnia 2015 r. w sprawie publikacji wyroku K 34/15 z 3 grudnia 2015 r. uprzejmie przekazuję następujące stanowisko.

Zgodnie art. 44 ust. 1 pkt 1 lit. f ustawy z 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 2015 poz. 1064 z pózn. zm.), Trybunał orzeka w pełnym składzie w sprawach „o szczególnej zawiłości lub doniosłości”. Za taką sprawę uznany został wniosek grupy posłów dotyczący zgodności z Konstytucją ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (sprawa K 34/15). W przedstawionym przez Pana Prezesa uzasadnieniu zarządzenia z 18 listopada 2015 r. o wyznaczeniu rozprawy, którego składu orzekającego był Pan przewodniczącym, czytamy, że z tymi unormowaniami ustawowymi „wiążą się doniosłe zagadnienia ustrojowe”.

Następnie, ze względu na wcześniejszą aktywność legislacyjną w sprawie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, trzech sędziów zostało wyłączonych z udziału w rozpoznawaniu sprawy, liczba sędziów zdolnych do orzekania spadła poniżej ustawowego minimum przewidzianego dla pełnego składu, tj. 9 sędziów. Wówczas Trybunał podjął decyzję o zakwalifikowaniu sprawy do orzekania w składzie 5 sędziów.

W zarządzeniu z 1 grudnia 2015 r. wskazano: "Do rozpoznania tego wniosku - zarządzeniem z 18 listopada 2015 r. - powołany został pełny skład Trybunału. Ze względu na upływ w dniu 6 listopada 2015 r. kadencji trojga sędziów Tiybunału pełny skład Uczy dwunastu sędziów Trybunału. Postanowieniem z 30 listopada 2015 r. Trybunał Konstytucyjny uwzględnił wnioski przedłożone Trybunałowi 25 listopada 2015 r. przez sędziów Andrzeja Rzeplińskiego, Stanisława Biernata i Piotra Tuleję i postanowił o ich wyłączeniu z udziału w rozpoznawaniu sprawy o sygn. K 34/15. W dniu 2 grudnia 2015 r. upływa kadencja sędziego Trybunału Zbigniewa Cieślaka, co powoduje, że skład orzekający Trybunału powołany do rozpoznania wniosku grupy posłów będzie liczył 8 sędziów. Zgodnie zaś z art. 44 ust. 3 ustawy o TK "orzekanie w pełnym składzie wymaga udziału co najmniej dziewięciu sędziów Trybunału". W związku z wyznaczoną na dzień 3 grudnia 2015 r. rozprawą w sprawie o sygn. K 34/15, a także z uwagi na konieczność niezwłocznego usunięta przedstawionych we wniosku wątpliwości konstytucyjnych rozpoznanie sprawy powinno nastąpić w składzie pięciu sędziów Trybunału."

Tego rodzaju przesłanka zmiany składu orzekającego nie jest znana ustawie o Trybunale Konstytucyjnym. Jak wskazano powyżej pełny katalog przesłanek upoważniających Trybunał do orzekania w pełnym składzie określa art. 44 ust. 1 pkt 1 przedmiotowej ustawy. Wskazana przez Pana, jako Przewodniczącego składu orzekającego w zarządzeniu z 18 listopada 2015 r. przesłanka „o szczególnej zawiłości lub doniosłości sprawy” nie odpadła.

Należy stwierdzić, że do wyznaczenia składu orzekającego w przedmiotowej sprawie Trybunał zastosował pozaustawowe kryterium. Oznacza to, że Trybunał naruszył art. 7 Konstytucji RP. Skutkiem tego działania jest, w mojej ocenie, nieważność wyroku, bowiem zgodnie z art. 379 pkt 4 kpc, w związku z art. 74 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, nieważność postępowania z mocy prawa zachodzi, "Jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa (...)"

Powyższe powoduje poważne wątpliwości co do możliwości publikacji w Dzienniku Ustaw RP przedmiotowego wyroku.

Przedstawiając powyższe uprzejmie proszę o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie. Jednoczenie informuję, że do tego czasu wstrzymuję publikację wyroku.

I odpowiedź prof. Andrzeja Rzeplińskiego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego:

Pani Beata Szydło
Prezes Rady Ministrów

 W nawiązaniu do pisma (stanowiska) Ministra - Członka Rady Ministrów, Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Pani Beaty Kempy, skierowanego do Prezesa Trybunału Konstytucyjnego 10 grudnia 2015 r., uprzejmie zwracam uwagę, że:

-  zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji - orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają „moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne”,

-  zgodnie z art. 190 ust. 2 Konstytucji - ogłaszanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego jest obowiązkiem konstytucyjnym i podlega wykonaniu niezwłocznie przez organ do tego zobowiązany, którym jest Prezes Rady Ministrów.

Konstytucja nie przewiduje w tym zakresie żadnego wyjątku.

Ponawiam zatem - na podstawie art. 190 ust. 2 Konstytucji oraz art. 105 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym - zarządzenie o niezwłocznym ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 3 grudnia 2015 r. w sprawie K 34/15.

Do wiadomości:
Pani Beata Kempa,
Minister - Członek Rady Ministrów