Czy Biuletyny Informacji Publicznej zostaną ujednolicone?

Samorządowe Biuletyny Informacji Publicznej to podstawowe źródło informacji dotyczących organów administracyjnych i ich funkcjonowania. Publikowane są w nich m. in. informacje na temat zamierzanych działań lokalnych władz, projektów aktów normatywnych oraz programów w zakresie realizacji zadań publicznych, sposobów ich realizacji, wykonywania i skutków realizacji tych zadań.

W BIP można znaleźć także informacje dotyczące trybu działania organów władz samorządowych oraz sposobów stanowienia aktów publicznoprawnych – a więc treści niezbędne z punktu widzenia możliwości włączania się przez mieszkańców w procesy decyzyjne. Dlatego też bardzo istotne jest, by zawartość poszczególnych BIPów była przejrzysta i zrozumiała dla obywateli, a konstrukcja biuletynu możliwie nieskomplikowana i „intuicyjna”. Niestety, w praktyce wygląda to różnie. Problem sprowadza się w znacznej mierze do tego, że rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 18 stycznia 2007 r. w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej regulujące kwestię standardów, jakie powinny spełniać BIPy, określa te standardy dość ogólnikowo. Biuletyny mają więc w efekcie zróżnicowaną formę, a zakres zamieszczanych w nich treści też nie jest jednolity.

Na ten właśnie problem zwrócił niedawno uwagę poseł PO Marek Wójcik. W skierowanej 8 lutego br. do ministra administracji i cyfryzacji interpelacji poselskiej (interpelacja nr 14334) poseł zauważył, że „obecnie istniejące przepisy dopuszczają dużą dowolność w kwestii formy Biuletynu Informacji Publicznej. Brak określonych wymogów wizualnych, a także brak wytycznych co do treści, jakie podlegają publikacji, sprawił, że biuletyny informacji publicznej poszczególnych jednostek bardzo się od siebie różnią. W konsekwencji obywatel, który szuka informacji na stronach różnych instytucji, za każdym razem musi poświęcać czas na poznanie i naukę obsługi zupełnie inaczej skonstruowanego portalu.” Problemy z prowadzeniem biuletynów zgłaszają zresztą również same organy administracji publicznej „ze względu na wątpliwości, czy dana informacja należy do kategorii informacji podlegających udostępnieniu.”

Mimo deklarowanych przez ministerstwo planów standaryzacji biuletynów, ich ujednolicenie jeszcze nie doszło do skutku. Poseł zapytał więc ministra, czy prowadzone są obecnie prace nad przepisami, które zniwelowałyby problem ze zróżnicowaniem form i treści poszczególnych BIPów.

W odpowiedzi na interpelację Andrzej Ręgowski, podsekretarz stanu w MAC, zadeklarował, że ministerstwo dostrzega potrzebę dokonania stosownych zmian zmierzających do ujednolicenia biuletynów. Zwrócił też uwagę, że już teraz – na mocy art. 9 ust. 4 pkt 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej – minister właściwy ds. informatyzacji jest zobowiązany udostępnić nieodpłatne, przykładowe oprogramowanie służące do tworzenia stron BIP lub kody źródłowe tego oprogramowania. Jak czytamy w odpowiedzi na interpelację, „zapis ten stał się podstawą do przygotowania w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji bezpłatnego narzędzia teleinformatycznego, umożliwiającego tworzenie stron podmiotowych Biuletynu Informacji Publicznej i przetwarzanie informacji – Scentralizowanego Systemu Dostępu do Informacji Publicznej.

Konsekwencją skorzystania z tej aplikacji jest zwiększenie dostępu do informacji publicznej dla obywateli.” System ten jest rekomendowany do prowadzenia biuletynów przez poszczególne jednostki, ponieważ nie tylko pozwala na efektywniejsze zarządzanie informacjami i łatwiejszy dostęp do nich, ale oznacza również oszczędności dla urzędów. W opinii MAC, stosowanie tego systemu „umożliwi ujednolicenie wyglądu stron podmiotowych BIP dla poszczególnych kategorii instytucji wykonujących zadania publiczne.” Można jednak zadać pytanie, czy rozwiązania, które nie są obligatoryjne, a jedynie „rekomendowane”, rzeczywiście mogą wpłynąć na znaczącą poprawę praktyki prowadzenia biuletynów.

Instytut Spraw Publicznych - Biuletyn Kompas