ETS: Polska przegrała w sprawie emisji CO2

Elektrociepłownia Żerań. Foto: Antoni Rachtan

Decyzja Komisji w sprawie przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych od 2013 r. jest zgodna z prawem Unii – orzekł 7 marca Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. ETS oddalił polską skargę przeciw decyzji Komisji Europejskiej z 2011 r. dotyczącej przejściowych zasad przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji CO2 w całej Unii. Polska chciała unieważnienia tej decyzji.

ETS stwierdził jednocześnie, że decyzja nie traktuje w sposób dyskryminujący instalacji wykorzystujących węgiel jako paliwo.

W celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych ustawodawca unijny przyjął w 2003 r. dyrektywę ustanawiającą system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w Unii. Na podstawie tej dyrektywy Komisja była zobowiązana przyjąć przepisy wykonawcze dotyczące zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji. W związku z tym Komisja przyjęła w 2011 r. decyzję o CO2.

Sąd zauważył również, że wybór gazu ziemnego jako paliwa o niskiej emisji CO2 do celów ustalenia wskaźników dla ciepła i paliw ma na celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych. Sąd stwierdził, po trzecie, że zaskarżona decyzja uwzględnia w odpowiedni sposób skutki społeczno-gospodarcze środków zmierzających do zmniejszenia emisji CO2.

Z jednej strony mające zastosowanie zasady funkcjonowania będą wprowadzane stopniowo od 2013 r. Instalacje o wysokiej emisji CO2, jak instalacje stosujące węgiel w Polsce, które potrzebują dużej liczby uprawnień dla swojej produkcji, otrzymają zatem na początku większą liczbę bezpłatnych uprawnień na pokrycie swoich potrzeb.

Z drugiej strony ustawodawca unijny ustanowił mechanizmy pozwalające na wsparcie wysiłków państw członkowskich mających stosunkowo niski dochód na mieszkańca i stosunkowo wysokie perspektywy wzrostu w celu zmniejszenia wielkości emisji CO2 w swoich gospodarkach do roku 2020.

Sąd zaznaczył w końcu, że system przydziału uprawnień do emisji będzie opierał się od 2013 r. na zasadzie sprzedaży na aukcji. Tym samym państwa członkowskie będą mogły wystawić na aukcję wszystkie uprawnienia, które nie zostaną przydzielone bezpłatnie, tak aby instalacje mogły zakupić brakujące uprawnienia. Ponadto system ten jest zgodny z zasadą "zanieczyszczający płaci", gdyż instalacje emitujące najwięcej CO2 będą zmuszone do zapłaty ceny uprawnień zakupionych na aukcji albo do zmniejszenia swoich emisji.

W konsekwencji Sąd odrzucił argument Polski, zgodnie z którym zaskarżona decyzja spowoduje osłabienie konkurencyjności przedsiębiorstw zlokalizowanych w państwach członkowskich, których produkcja opiera się głównie na węglu jako paliwie.

Sąd wyjaśnił w tym względzie, że dyrektywa, uwzględniając odmienną sytuację różnych regionów Unii, zostawia państwom członkowskim zakres swobody pozwalający im na przyjęcie środków finansowych na rzecz sektorów lub podsektorów, które uznaje się za narażone na znaczące ryzyko ucieczki emisji ze względu na koszty emisji gazów cieplarnianych, oraz na przydział bezpłatnych uprawnień instalacjom w tych sektorach lub podsektorach.

W tych okolicznościach Sąd oddalił w całości skargę Polski na decyzję Komisji.