NSA zwraca sprawę GPS’ów do ponownego rozpoznania

Foto: Wikipedia.org

Po rozpoznaniu skargi kasacyjnej HFPC w przedmiocie odmowy udostępnienia przez Komendanta Głównego Policji informacji publicznej dotyczącej stosowania GPS w ramach kontroli operacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł o uchyleniu wyroku i skierowaniu sprawy do ponownego rozpoznania.

Wcześniej, NSA ponownie otworzył rozprawę w celu zapoznania się z zarządzeniem KGP w sprawie metod i form wykonywania czynności operacyjnych, w tym GPS. KGP ponownie odmówił jego udostępnienia.

NSA zwrócił się do Komendanta Głównego Policji z prośbą o przesłanie zarządzenia z dnia 30 czerwca 2007 r. w sprawie metod i form wykonywania czynności operacyjnych. KGP potraktował pytanie NSA jako wniosek o zmianę decyzji, którą KGP wcześniej odmówił udostępnienia treści zarządzenia w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie.  KGP odmówił udostępnienia treści zarządzenia z uwagi na jego niejawny charakter.

NSA uznał wszystkie zarzuty skargi kasacyjnej HFPC za usprawiedliwione i zasadne.

W ustnym uzasadnieniu wyroku NSA stwierdził, że ustawa o ochronie informacji niejawnych ma ogromne znaczenie dla ochrony interesu publicznego, w tym m.in. bezpieczeństwa państwa. Przepisy te muszą być respektowane tam, gdzie jest to niezbędne dla ochrony wymienionych wartości. Jednak nadużywanie przepisów ustawy o ochronie informacji niejawnych może stanowić zagrożenie dla praw obywatelskich.

NSA wskazał, że zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, kontrola sądowa musi być dokonywana we wszystkich płaszczyznach postępowania, zarówno tej materialnej jak i proceduralnej. Wyeliminowanie którejkolwiek z nich czyniłoby kontrolę ułomną, i to w sposób, który godziłby w konstytucyjne prawo do sądu, określone w art. 45 ust. 1 Konstytucji. Zdaniem NSA w zakresie kontroli decyzji odmawiających dostępu do informacji publicznych istnieją normatywne podstawy do objęcia nią także materialnoprawnych podstaw decydujących o przyznaniu klauzuli niejawności, umożliwiające kontrolę materialnych przesłanek utajniania informacji.

NSA przywołał uchwałę składu siedmiu sędziów SN z dnia 28 września 2000r, wskazującą, że, przepisy art. 27 ust. 1 pkt 1 i art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. Nr 11, poz. 95) nie mają zastosowania do sędziów, w tym prezesów i wiceprezesów sądów. Obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują poddania urzędujących sędziów postępowaniom sprawdzającym mającym na celu wydanie poświadczenia bezpieczeństwa, stwierdzającego iż określona osoba daje rękojmię zachowania tajemnicy.

NSA dodał, iż na podstawie art. 9 ustawy z dnia 1996 r. o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych, minister właściwy do spraw wewnętrznych może zezwalać pracownikom, policjantom, strażakom, funkcjonariuszom Straży Granicznej lub funkcjonariuszom Biura Ochrony Rządu na udzielenie wiadomości stanowiącej informację niejawną określonej osobie lub instytucji. Natomiast orzekający z tej sprawie NSA nie jest instytucją w rozumieniu tego przepisu. Z tego względu decyzja Komendanta Głównego Policji wydana została bezpodstawnie.
NSA odwołał się także konstytucyjnej zasady równowagi władz. Zgodnie z art. 10 Konstytucji RP, żadna władza nie może zyskać przewagi i uzurpować sobie prawa do decyzji, które znajdują się w zakresie kompetencji innych władz. Sąd jest organem, który ma obowiązek kontrolowania poczynań władzy wykonawczej.

Sędzia Irena Kamińska, sprawozdawca w sprawie, podkreśliła, iż służby państwowe mają tendencję do utajniania swojej działalności i chronienia się przed kontrolą sądową. Mimo wysiłków ze strony WSA oraz NSA związanych z uzyskaniem dostępu do niejawnego zarządzenia KGP, sprawa nie została zbadana w aspekcie materialnym.

Kierując sprawę do ponownego rozpoznania NSA wskazał, że Wojewódzki Sąd Administracyjny powinien wydać postanowienie zobowiązujące Komendanta Głównego Policji do nadesłania zarządzenia. Jeżeli Komendant Główny Policji będzie zwlekał z dostarczeniem dokumentu, sąd może orzekać karę grzywny „aż do skutku”.

HFPC