Podczas poniedziałkowej inauguracji III Europejskiego Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Katowicach zaprezentowano "Zieloną Księgę", zawierającą diagnozę i rekomendacje działań naprawczych w systemie stanowienia prawa w Polsce.

Minister Olgierd Dziekoński omawiając szczegóły dokumentu podkreślił, że prezydent oczekuje debaty publicznej, w trakcie której będą mogli wypowiedzieć się w tej kwestii zarówno ci, którzy aktywnie uczestniczą w proces stanowienia prawa - parlamentarzyści, rząd, rozmaite instytucje eksperckie - jak i ci, którzy w ramach prawa muszą działać - przedsiębiorcy i wszyscy obywatele.

Zaznaczył, że prawdziwymi inicjatorami prac nad księgą i jej współautorami są polscy przedsiębiorcy, którzy naprawę systemu stanowienia prawa wpisali na listę działań priorytetowych. Minister przekonywał, że "Zieloną Księgę" należy traktować jako inicjatywę wszczynającą konkretną dyskusję wokół pytań: czy diagnoza w niej zawarta jest słuszna, czy rekomendacje w niej zawarte są adekwatne do współczesnych wyzwań, w jaki sposób właściwe rekomendacje wdrożyć i zagwarantować im skuteczność?

Minister Dziekoński poinformował, że księga ma zwrócić uwagę na cztery zasadnicze kwestie: dobre praktyki w stanowieniu prawa, propozycje zmian ustawowych, możliwości zmian w wewnętrznych regulaminach prac parlamentu oraz ewentualne zmiany w konstytucji.

- Po pierwsze chodzi o to, co można zrobić bez konieczności zmiany legislacji - to zestaw dobrych praktyk i zasad postępowania, rodzaj zobowiązania o wymiarze moralnym. Po drugie - jakie pożądane zmiany legislacyjne powinny być zaproponowane. To przede wszystkim kwestia ustawy o systemie oceny skutków regulacji i zasadach konsultacji w tej dziedzinie - powiedział minister, przypominając, że w resorcie sprawiedliwości rozpoczęły się w przeszłości prace nad projektem takiej ustawy.

Trzecia płaszczyzna spraw, których dotyczy "Zielona Księga", to postulat autorefleksji parlamentu nad regulaminami Sejmu i Senatu. - To właśnie regulamin mówi o tym, jak ma przebiegać proces legislacyjny. Wydaje się, że parlament powinien w drodze autorefleksji dokonać oceny swojego systemu funkcjonowania wewnętrznego - wskazał minister Dziekoński.

Chodzi m.in. o decyzję, czy zgłaszane przez posłów propozycje ustaw powinny posiadać ocenę skutków regulacji (dziś nie ma takiego obowiązku), oraz na ile szeroko powinny być konsultowane publicznie.

Czwarty krąg zagadnień dotyczy proponowanych do rozważenia zmian konstytucji. Chodzi np. o doprecyzowanie ustępu trzeciego art. 118 ustawy zasadniczej, gdzie mowa o tym, że przedstawiając projekt ustawy wnioskodawca powinien określić skutki finansowe proponowanych rozwiązań. "Zielona Księga" postuluje rozszerzenie tego obowiązku.

- Wydaje się, że oprócz skutków finansowych, każdy wnioskodawca powinien przedstawić również skutki społeczne, gospodarcze oraz skutki dla obywateli w zakresie praw i ochrony interesów jednostki. Warto, żeby konstytucja zwróciła na to uwagę - ocenił minister Dziekoński.

Przypomniał, że Trybunał Konstytucyjny sformułował zasadę tzw. poprawnej legislacji, zgodnie z którą całościowa ocena skutków danego projektu legislacyjnego powinna być przedmiotem publicznej konsultacji. - Wydaje się, że to jest bardzo ważne z punktu widzenia normy konstytucyjnej, stabilizującej system stanowienia prawa - uważa minister.

Warto także – według Olgierda Dziekońskiego - wprowadzić rozwiązanie, w którym wnioskodawca byłby odpowiedzialny za projekt do samego końca procesu legislacyjnego. - Chodzi m.in. o to, aby wnioskodawca miał możliwość wycofania projektu w każdym momencie tego procesu, o ile uważa, że jego intencje czy rozwiązania w projekcie są wypaczone - wyjaśnił minister.

Tłumacząc intencje opublikowania "Zielonej Księgi" minister Dziekoński zaznaczył, że prezydentowi zależy nie tylko na lepszym prawie, ale także na prawie powszechnie akceptowanym przez obywateli.

- Najgorsze jest takie prawo, które uważamy za narzucone przez kogoś. Mamy nadzieję, że "Zielona Księga" będzie służyła do zasypania tego bardzo niedobrego rowu, który pojawia się w przestrzeni publicznej; rowu, który mówi - tu jesteśmy my, a tam są oni, nie mówiąc, kim są ci oni. Jeżeli potrafimy powiedzieć: tak, my, obywatele, mamy wpływ na stanowione prawo, czujemy się związani z tym prawem, wówczas łatwiej będzie to prawo przestrzegać i realizować - podsumował minister.

Uczestnicy podkreślali, że publikacja "Zielonej Księgi", podobnie jak - zainicjowane przez Prezydenta RP - Forum Debaty Publicznej to ważna inicjatywa w zakresie kształtowania dialogu społecznego oraz budowania społeczeństwa obywatelskiego.

W dyskusji panelowej uczestniczyli: Mirosław Barszcz, ekspert podatkowy, Radosław Gumułka, Grupa Gumułka, Mariusz Haładyj, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, dr hab. prof. UŚ Maciej Szpunar, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, Katarzyna Urbańska, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” oraz Izabella Żyglicka, Adwokaci i Radcowie Prawni Sp.K. Izabella Żyglicka i Wspólnicy.
Prezydent.pl