Konstytucja przedsiębiorców

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

Projekt Prawa działalności gospodarczej będzie podstawowym zbiorem norm regulujących działalność gospodarczą wykonywaną w Polsce. Celem tego centralnego aktu prawa gospodarczego jest zwiększenie praw i gwarancji przedsiębiorców oraz wzmocnienie mechanizmów dialogu w ich relacjach z organami administracji publicznej, tak by przybrały one charakter zbliżony do relacji partnerskich.

Nowe prawo uwzględnia obecne realia życia gospodarczego, całościowo określa zasady wykonywania działalności gospodarczej, szczególne znaczenie nadając wolności, równemu traktowaniu i niedyskryminacji.

Przyjęto dwa fundamentalne założenia: pierwsze - przedsiębiorca w ramach wykonywanej działalności gospodarczej może podejmować wszelkie działania, o ile nie są sprzeczne z prawem, czyli „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone” i drugie - przyjazna interpretacja przepisów, w przypadku różnych wyników wykładni przepisów prawa, organ administracji publicznej przyjmuje wykładnię korzystną dla przedsiębiorcy.

Przygotowane przepisy realizują również inne, ważne w prowadzeniu działalności gospodarczej zasady, takie m.in. jak: domniemanie uczciwości przedsiębiorcy, zasada proporcjonalności, zasada uczciwej konkurencji oraz poszanowania dobrych obyczajów i słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów.

Jednym z istotnych rozwiązań jest wydłużenie możliwości zawieszenia działalności gospodarczej do 36 miesięcy, wprowadzenie tego rozwiązania pomoże przedsiębiorcom dostosować się do zmian koniunkturalnych na rynku gospodarczym.

Planowanie i przeprowadzanie kontroli będzie się odbywać po uprzedniej analizie prawdopodobieństwa naruszenia prawa. Ułatwieniem dla przedsiębiorców będzie także przeprowadzanie wspólnych kontroli za zgodą lub na wniosek przedsiębiorcy oraz przeprowadzanie kontroli dokumentów w miejscu ich przechowywania.

Janusz Piechociński - ustawa to nowy standard

Szef resortu gospodarki, wicepremier Janusz Piechociński, jako najważniejsze rozwiązania nowej ustawy wymienia m.in. zasadę przyjaznej interpretacji, zasadę domniemania uczciwości, czy uprawnionych oczekiwań - Nadrzędnym celem opracowanych przepisów jest urzeczywistnienie konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej. PDG wyznacza nowe standardy w relacjach pomiędzy administracją publiczną a przedsiębiorcami - podkreśla wicepremier Janusz Piechociński. Zaznacza, że dokument, który będzie podstawowym aktem prawnym regulującym warunki wykonywania działalności gospodarczej w Polsce, powstał we współpracy ze partnerami społecznymi, przedsiębiorcami i innymi resortami.

Ustawa określa m.in. szczegółowe zasady działania organów administracji w dziedzinie gospodarki. Wprowadza również nowe instytucje, których celem będzie wzmocnienie dialogu między administracją a przedsiębiorcą. Będą to m.in. mediacje i informowanie przedsiębiorcy o niespełnionych przez niego przesłankach wydania decyzji pozytywnej. Rozwiązania zaproponowane w nowej ustawie przede wszystkim wzmocnią prawa i gwarancje dla przedsiębiorców.

Wicepremier Piechociński podkreśla, że PDG stanowi element kompleksowych działań MG, których celem jest stworzenie jak najlepszych warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. -  Nasze inicjatywy - IV ustawa deregulacyjna, czy opracowane wspólnie z Ministerstwem Sprawiedliwości przepisy o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów i nowe Prawo restrukturyzacyjne – uzupełniają się i pełnią kluczową rolę we wzmacnianiu otoczenia prawnego biznesu w Polsce – przekonuje wicepremier. Podkreśla, że nowe przepisy unowocześnią i wzmocnią ramy prawne działalności gospodarczej w Polsce.

Lewiatan zadowolony

- Bardzo pozytywnie oceniamy sformułowanie katalogu zasad dotyczących praw przedsiębiorców na podstawie norm wywiedzionych z przepisów Konstytucji RP i z fundamentalnych zasad prawa Unii Europejskiej, np. takich jak zasada „co nie jest prawem zabronione jest dozwolone”, czy zasada proporcjonalności. Zasady te będą stanowić istotne wskazówki interpretacyjne dla sądów i organów administracji we wszystkich dziedzinach prawa gospodarczego - mówi Bartosz Wyżykowski, radca prawny, zastępca dyrektora departamentu prawnego Konfederacji Lewiatan.

Kluczowe jest też kompleksowe uregulowanie w kodeksie postępowania administracyjnego zasad nakładania administracyjnych kar pieniężnych. Dzięki temu zapewnione zostaną jednolite standardy traktowania jednostek oraz zagwarantowane zostanie wymierzanie kar racjonalnych i adekwatnych do popełnionego naruszenia.

Korzystnym jest również wprowadzenie mechanizmu polegającego na tym, aby przed wydaniem decyzji w sprawach wszczynanych na wniosek, organ wskazywał na braki lub przesłanki, których niespełnienie może stanowić podstawę wydania decyzji odmownej. Uzupełnienie tych braków, lub spełnienie przesłanek przez stronę-przedsiębiorcę, skutkowałoby wydaniem decyzji pozytywnej.

W projekcie znalazła się propozycja, aby tam, gdzie charakter sprawy na to pozwala, organ przed wydaniem rozstrzygnięcia w danej instancji, mógł załatwić sprawę w drodze spotkania mediacyjnego. Co do zasady, to bardzo dobra regulacja, bowiem dziś organy i urzędnicy często obawiają się kierować sprawy do mediacji, uznając, że bez jednoznacznej podstawy prawnej nie mają takiej możliwości. Choć można dyskutować, czy taka interpretacja jest uzasadniona, rzeczywiście przepisy, a zwłaszcza kodeks postępowania administracyjnego nie przewidują takiej możliwości wprost. Zatem z punktu widzenia pewności prawa, rozwiązanie to jest pożądane. Postępowanie mediacyjne umożliwiałoby organowi i stronie lub stronom przedstawienie swoich stanowisk i w konsekwencji mogłoby prowadzić do szybszego rozstrzygnięcia sprawy, jako, że decyzja nie byłaby zaskarżana do organów wyższych instancji i sądów administracyjnych.

Negatywnie należy jednak ocenić fakt, że projekt procedowany jest w tak szybkim tempie. Może to spowodować, że będzie zawierał luki lub błędy, a co za tym idzie wkrótce konieczne będą nowelizacje ustawy. (pr)