ETS: zakazane porozumienia między ubezpieczycielami pojazdów i warsztatami samochodowymi

Foto: Wikipedia.org

Porozumienia dotyczące cen naprawy ubezpieczonych pojazdów zawarte pomiędzy zakładami ubezpieczeń a warsztatami naprawczymi mają cel antykonkurencyjny i są w związku z tym zakazane, jeżeli ze względu na ich charakter są szkodliwe dla prawidłowego funkcjonowania normalnej gry konkurencyjnej.

Ich szkodliwość powinna być oceniana w stosunku do dwóch odnośnych rynków, to znaczy rynku ubezpieczeń samochodowych i rynku naprawy samochodów.

Węgierscy ubezpieczyciele – a zwłaszcza Allianz Hungária i Generali-Providencia – uzgadniają raz w roku z koncesjonariuszami samochodowymi lub ze zrzeszającym ich krajowym stowarzyszeniem warunki i stawki stosowane do usług naprawczych, które mają zostać zapewnione przez ubezpieczyciela w przypadku wypadków ubezpieczonych pojazdów. W ten sposób, po wypadku warsztaty koncesjonariuszy mogą bezpośrednio przystępować do napraw zgodnie z tymi warunkami i taryfami.

W tym kontekście koncesjonariusze są związani z ubezpieczycielami na dwa sposoby: po pierwsze, naprawiają oni w razie wypadków ubezpieczone samochody na rachunek ubezpieczycieli, i po drugie, działają jako pośrednicy ubezpieczycieli oferując ubezpieczenia samochodowe klientom przy okazji sprzedaży lub naprawy pojazdów. Porozumienia zawarte pomiędzy ubezpieczycielami a koncesjonariuszami przewidywały, że koncesjonariusze otrzymają z tytułu naprawy samochodów po wypadku wyższą stawkę w zależności od odsetka umów ubezpieczeniowych sprzedanych dla danego ubezpieczyciela.

Stwierdzając, że sporne porozumienia miały na celu ograniczenie konkurencji na rynku umów ubezpieczeń samochodowych i na rynku usług naprawy samochodów, węgierski organ ds. konkurencji zakazał kontynuacji antykonkurencyjnego zachowania i nałożył grzywny na odnośne spółki.

Legfelsőbb Bíróság (Sąd Najwyższy, Węgry), rozpoznając sprawę w postępowaniu kasacyjnym, skierował do Trybunału Sprawiedliwości pytanie o to, czy sporne porozumienia mają na celu uniemożliwienie, ograniczenie lub zakłócenie gry konkurencyjnej.

W wyroku Trybunał przypomniał w pierwszej kolejności, że porozumienia mające taki cel, to znaczy porozumienia, które ze względu na ich charakter są szkodliwe dla prawidłowego funkcjonowania normalnej gry konkurencyjnej, są zakazane i nie ma potrzeby badania ich skutków dla konkurencji.

Następnie Trybunał stwierdził, że badane porozumienia łączą dwie, co do zasady niezależne działalności, to znaczy usługi naprawy pojazdów i pośrednictwa ubezpieczeń samochodowych.

W tym zakresie Trybunał podkreślił, że o ile ustalenie takiego związku pomiędzy dwoma, co do zasady niezależnymi, rodzajami działalności, nie oznacza automatycznie, że dane porozumienie ma na celu ograniczenie konkurencji, to jednak może ono stanowić istotny element przy ocenie, czy porozumienie to jest ze względu na jego charakter szkodliwe dla prawidłowego funkcjonowania normalnej gry konkurencyjnej. W tym kontekście Trybunał podniósł, że pomimo, że w omawianej sprawie chodzi o porozumienia wertykalne – to znaczy porozumienia zawarte pomiędzy niekonkurującymi przedsiębiorstwami – to jednak mogą one mieć na celu ograniczenie konkurencji.

Trybunał wyjaśnił również, że w omawianej sprawie cel zaskarżonych porozumień powinien być oceniany z punktu widzenia dwóch odnośnych rynków. Tym samym, do sądu węgierskiego należy zbadanie, po pierwsze tego, czy z uwagi na kontekst gospodarczy i prawny, w jaki się wpisują, sporne porozumienia wertykalne są w wystarczającym stopniu szkodliwe dla konkurencji na rynku ubezpieczeń samochodowych, aby można było stwierdzić, że ich celem jest ograniczenie konkurencji. Tak byłoby w szczególności w przypadku, gdyby rola przyznana przez prawo krajowe koncesjonariuszom działającym jako pośrednicy lub agenci ubezpieczeniowi wymagała ich niezależności od zakładów ubezpieczeń. Ponadto możliwe byłoby stwierdzenie, iż porozumienia mają antykonkurencyjny cel, jeżeli byłoby prawdopodobne, że w wyniku ich zawarcia konkurencja na rynku ubezpieczeń samochodowych zostałaby wyeliminowana lub poważnie osłabiona.

Ponadto, w celu dokonania oceny celu spornych porozumień w stosunku do rynku usług napraw pojazdów, sąd węgierski powinien uwzględnić okoliczność, że porozumienia te zostały zawarte na podstawie „cen zalecanych”, określonych w decyzjach wydanych przez krajowe stowarzyszenie zrzeszające koncesjonariuszy samochodowych. Jeżeli sąd ten stwierdzi, że decyzje te miały na celu ograniczenie konkurencji poprzez ujednolicenie stawek godzinowych za naprawę samochodów, oraz że poprzez sporne porozumienia wertykalne zakłady ubezpieczeń celowo zatwierdziły owe decyzje, czego można domniemywać, jeżeli zawarły one porozumienie bezpośrednio ze stowarzyszeniem, bezprawność wspomnianych decyzji pociągać będzie za sobą również bezprawność tych porozumień.

ETS