TS UE ukarał Grecję za brak oczyszczalni ścieków komunalnych w 6 miastach

Grecja| Komisja Europejska| ścieki komunalne| transpozycja dyrektywy| Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

TS UE ukarał Grecję za brak oczyszczalni ścieków komunalnych w 6 miastach
Miasto Koropi w Grecji. Foto: Ch. Rose

Za spóźnioną transpozycję dyrektywy w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych od Grecji zasądzono zapłatę ryczałtu w wysokości 10 mln EUR i okresowej kary pieniężnej w wysokości 3,64 mln EUR za każde pół roku zwłoki. Trybunał stwierdził już uchybienie przez Grecję zobowiązaniom państwa członkowskiego po raz pierwszy w wyroku wydanym w 2007 r.

Dyrektywa Unii[1] ma na celu ochronę środowiska przed niekorzystnymi skutkami odprowadzania ścieków komunalnych (ścieków bytowych i ścieków przemysłowych). Stanowi ona między innymi, że państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców[2] ponad 15 000 były wyposażone w system zbierania ścieków komunalnych najpóźniej do dnia 31 grudnia 2000 r. Ponadto aglomeracje te muszą oczyszczać ścieki komunalne przed ich odprowadzeniem.

Uznając, że 30 aglomeracji greckich o równoważnej liczbie mieszkańców ponad 15 000 nie było wyposażonych ani w systemy zbierania ścieków, ani w systemy oczyszczania, Komisja wniosła w 2006 r. do Trybunału Sprawiedliwości skargę przeciwko Grecji o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Wyrokiem z dnia 25 października 2007 r. [3]. Trybunał stwierdził, że Grecja uchybiła ciążącym na niej zobowiązaniom, gdyż 23 aglomeracje nie były jeszcze wyposażone w systemy zbierania lub oczyszczania ścieków komunalnych.

Stojąc na stanowisku, że Grecja nadal nie wykonała wyroku z 2007 r. w 6 z 23 wchodzących w rachubę aglomeracji (mianowicie w aglomeracjach: Lefkimmi, Markopoulo, Koropi, Nea Makri, Rafina i Artemida), Komisja postanowiła w 2014 r. wnieść przeciwko Grecji nową skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W tych ramach Komisja wniosła do Trybunału o zasądzenie od Grecji zapłaty na rzecz Komisji okresowej kary pieniężnej w wysokości 47 462,40 EUR za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu wyroku z 2007 r., jak również ryczałtu w wysokości 5191,20 EUR za każdy dzień od dnia ogłoszenia wyroku z 2007 r. do jego pełnego wykonania.

W ogłoszonym dzisiaj wyroku Trybunał stwierdził, że Grecja uchybiła spoczywającemu na niej obowiązkowi wykonania wyroku z 2007 r., gdyż w momencie upływu terminu wyznaczonego przez Komisję na wykonanie tego wyroku (25 kwietnia 2011 r.) sześć spornych aglomeracji nadal nie było wyposażonych w systemy zbierania lub oczyszczania ścieków komunalnych.

W celu zapewnienia pełnego wykonania wyroku z 2007 r., Trybunał postanowił nałożyć na Grecję kary pieniężne w postaci okresowej kary pieniężnej i ryczałtu.

W odniesieniu do okresowej kary pieniężnej Trybunał orzekł, że brak lub niedostateczność systemów zbierania lub oczyszczania ścieków komunalnych może doprowadzić do szkód w środowisku, co należy zatem uznać za szczególnie poważną sytuację. Niemniej jednak Trybunał uwzględnił jako okoliczność łagodzącą to, że szkody dla środowiska - z uwagi na stosunkowo niewielką liczbę aglomeracji, w których sytuacja nie została jeszcze uregulowana - są mniejsze aniżeli szkody stwierdzone w 2007 r. Podobnie Trybunał uwzględnił wysiłki podjęte przez Grecję i uznane przez Komisję.

Odnośnie do celów obliczenia okresowej kary pieniężnej Trybunał stwierdził także, że czas trwania naruszenia zarzucanego Grecji - niemalże osiem lat od momentu ogłoszenia wyroku z 2007 r. - jest istotny. Wreszcie Trybunał wziął pod uwagę zmniejszenie zdolności płatniczej Grecji, gdyż produkt krajowy brutto tego kraju rzeczywiście zmniejszył się od tamtego czasu. Z tych wszystkich względów Trybunał uznał za wskazane nałożenie na Grecję, począwszy od dzisiejszego dnia, degresywnej okresowej kary pieniężnej w wysokości 20 000 EUR za każdy dzień, czyli 3,64 mln EUR za każde pół roku zwłoki, przy czym rzeczywistą kwotę okresowej kary pieniężnej należy obliczać co sześć miesięcy z uwzględnieniem za każdym razem równoważnej liczby mieszkańców dostosowanej do wyroku z 2007 r.

W odniesieniu do ryczałtu, który ma zapewnić skuteczną prewencję przed przyszłym powtarzaniem się analogicznych naruszeń prawa Unii, Trybunał uznał za wskazane - z powodów praktycznie identycznych co powody, które doprowadziły do nałożenia okresowej kary pieniężnej - zasądzenie od Grecji zapłaty kwoty 10 mln EUR.

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego jest kierowana przeciwko państwu członkowskiemu, które uchybiło zobowiązaniom wynikającym z prawa Unii, przez Komisję lub inne państwo członkowskie. Jeżeli Trybunał Sprawiedliwości stwierdzi uchybienie, państwo, którego to dotyczy, powinno jak najszybciej zastosować się do wyroku.

Jeżeli Komisja uzna, że państwo członkowskie nie zastosowało się do wyroku, może wnieść nową skargę i domagać się kar pieniężnych. Jednak w sytuacji nie zgłoszenia Komisji krajowych środków transpozycji dyrektywy Trybunał Sprawiedliwości może, na jej wniosek, nakładać kary pieniężne już na etapie pierwszego wyroku.

[1] Dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (Dz.U. L 135, s. 40).
[2] Pojęcie „równoważnej liczby mieszkańców” oznacza jednostkę, która odpowiada zanieczyszczeniu spowodowanemu średnio każdego dnia przez jednego mieszkańca.
[3] Wyrok Trybunału z dnia 25 października 2007 r., Komisja/Grecja (C-440/06).
Trybunał Sprawiedliwości UE

Świat

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.