USA: Trzy wyroki Sądu Najwyższego

New Jersey| ochrona danych osobowych| Piąta poprawka| prawo do zachowania milczenia| precedens| Sąd Najwyższy USA| ława przysięgłych

USA: Trzy wyroki Sądu Najwyższego
Siedziba Sądu Najwyższego USA w Waszyngtonie. Foto: Wikipedia Commons

Sąd Najwyższy USA wydał 15 lipca trzy ważne wyroki.

Pierwszy ogranicza prawo podejrzanego o przestępstwo do zachowania milczenia przy aresztowaniu. Kolejny przyznał sędziom prawo do większej swobody w orzekaniu wyroków. Trzeci daje możliwość składania pozwu przeciwko prawnikom uczestniczącym w procesie, którzy zdobywali klientów dzięki  informacjom z wydziału komunikacji.

Prawo do zachowania milczenia

Sąd orzekł, że brak odpowiedzi na pytanie funkcjonariusza policji przed aresztowaniem może być użyty przeciwko podejrzanemu na rozprawie.

Sąd Najwyższy już dawno stwierdził, że Piąta Poprawka chroniącą przed samooskarżeniem ma zastosowanie dopiero po aresztowaniu i na rozprawie. Nigdy jednak nie stwierdził, cytując decyzję z 1980 roku "czy okoliczności, w jakich zachował milczenie przed aresztowaniem" przesłuchiwany przez funkcjonariuszy organów ścigania ma prawo do [podobnej] ochrony.

Sprawa Salinas przeciwko Teksasowi (numer 12-246), której dotyczył poniedziałkowy werdykt dotyczyła zabójstwa dwóch braci Juana i Hectora Garzów w Huston w 1992 roku. Wśród dowodów znalezionych przez policję znalazły się wyrzucone naboje do strzelby.

Policja przesłuchała Genovevo Salinas, który przyznał, że wziął udział w imprezie w mieszkaniu braci Garzas. Pan Salinas odpowiadał na pytania przez prawię godzinę, ale nie powiedział czy strzelba, którą policja znalazła w jego domu pasuje do znalezionych nabojów.

Na rozprawie oskarżyciel skomentował milczenie pana Salinasa na temat nabojów. "Niewinna osoba? - powiedział oskarżyciel ławie przysięgłych – przecież [oskarżony] nie powiedział: o czym ty mówisz? Nie zrobiłem tego! Nie było mnie tam. On nie odpowiedział w ten sposób. Nie powiedział: Nie, to się nie zgadza."

Pan Salinas został uznany za winnego i skazany na 20 lat więzienia.

W poniedziałek większość sędziów SN zaproponowała odmienne rozumowanie dla utrzymania wyroku. Sędzia Samuel A. Alito Jr., przy poparciu przewodniczącego Johna G. Roberts Jr. i sędziego Anthony'ego M. Kennedy'ego stwierdził, że "pan Salinas sam powinien był wyraźnie powołać się na prawo do zachowania milczenia".

Sędzia Clarence Thomas, wspierany przez sędziego Antonina Scalii, napisał, że "Roszczenia Salinasa zawiodłyby, nawet gdyby powołał się na swoje przywileje" (w domyśle, prawo do zachowania milczenia).

Sędzia Stephen G. Breyer, popierany przez Ruth Bader Ginsburg,i Sonie Sotomayor i Elene Kagan stwierdził, że "oskarżyciel komentując konstytucyjne prawo oskarżonego do zachowania milczenia postawił go w niemożliwie ciężkiej sytuacji". Wybór pana Salinas, napisał sędzia Breyer, był "między obciążeniem się przez mowę i obciążenie się przez milczenie".

Swoboda orzekania

Sąd Najwyższy uchylił decyzję z 2002 roku, która narzucała sędziom obowiązkowe wyroki minimalne, nawet jeśli nie były one poparte ustaleniami ławy przysięgłych. Sędzia Thomas, przy wsparciu czworga liberalnych sędziów Sądu Najwyższego, stwierdził, że jest to nie do pogodzenia z linią precedensu zapoczątkowaną w 2000 roku, która dawała ławnikom większą rolę w rozstrzyganiu spraw.

Sędzia Breyer był w większości orzekającej w 2002 roku w sprawie Harris przeciwko Stanom Zjednoczonym, ale od tego czasu ma ambiwalentny stosunek do swojego własnego głosowania. W swoim uzasadnieniu w 2002 roku napisał, że logika przełomowej decyzji z 2000 roku, w sprawie Apprendi przeciwko New Jersey, przyniosła odwrotny skutek. Dodał jednak "Nie mogę jeszcze zaakceptować tej reguły". W poniedziałek zaakceptował ją.

Teraz sprawa dotyczyła Allena R. Alleyne'a, który został skazany za rabunek z użyciem broni. Ława przysięgłych nie potrafiła określić, czy Alleyne wymachiwał bronią, co groziłoby mu siedmioma latami więzienia. Sędzia jednak sam uznał, że bardziej prawdopodobne jest, że oskarżony wymachiwał bronią i podniósł wyrok z pięciu lat do siedmiu.

Pięć opinii w sprawie Alleyne przeciwko Stanom Zjednoczonym dotyczyło roli ławy przysięgłych w orzekaniu; sędzia Thomas napisał, że nie powinno być różnicy między przesłankami wspierającymi maksymalną i minimalną karę. „Oba wymagają potwierdzenia ławy przysięgłych”, dodał.

Sędziowie także dyskutowali o szacunku dla precedensu.

W zdaniu odrębnym sędzia Alito napisał, że "decyzja sądu stwarza precedens o precedensie, który może mieć większy wpływ precedensowy niż wątpliwe decyzje, których dotyczy".

Prywatność (ochrona danych osobowych)

Wreszcie Sąd Najwyższy orzekł, że prawnicy w Południowej Karolinie weszli w konflikt z częścią federalnej ustawy o Ochronie Prywatności Kierowcy (Driver’s Privacy Protection Act) wykorzystując informacje uzyskane ze stanowego wydziału komunikacji, by zdobyć klientów do pozwu przeciwko salonom samochodowym.

Wykorzystywana część prawa federalnego pozwala na uzyskanie informacji o kierowcy "w związku z" lub „w oczekiwaniu sporu" i nie może być stosowana do namawiania [pozyskania klienta]. Sędzia Kennedy napisał uzasadnienie dla większości. Podobne stanowisko zajęli  przewodniczący Roberts i sędziowie Thomas, Breyer i Alito.

W zdaniu odrębnym sędzia Ginsburg stwierdziła, że właściwie interpretowana ustawa zezwala na pozyskanie informacji do użycia w "konkretnym działaniu obywatelskim/cywilnym/prawnym między stronami, które jest w toku lub może zaistnieć/grozi".
Dodała, że wyrok w sprawie Maracich przeciwko Spears, "naraża prawników, których zachowanie spełnia wymagania etyczne, na ogromną odpowiedzialność cywilną i potencjalnie karną". [tłum. r]

Adam Liptak jest znanym komentatorem sądowym dziennika New York Times, akredytowanym przy Sądzie Najwyższym USA

Świat

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.