W Luksemburgu o kostce Rubika

Sąd Unii Europejskiej (będący sądem Trybunału Sprawiedliwości UE) orzekł 25 listopada, że kształt kostki Rubika podlega rejestracji w charakterze wspólnotowego znaku towarowego. Graficzne przedstawienie tego sześcianu nie ukazuje rozwiązania technicznego uniemożliwiającego jego ochronę jako znaku towarowego.

Na wniosek Seven Towns, spółki brytyjskiej, która zarządza w szczególności prawami własności intelektualnej związanymi z „kostką Rubika”, w 1999 r. Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (OHIM) zarejestrował kształt tego sześcianu jako trójwymiarowy wspólnotowy znak towarowy dla „układanek trójwymiarowych”.

W 2006 r. spółka Simba Toys, niemiecki producent zabawek, złożyła do OHIM wniosek o unieważnienie prawa do trójwymiarowego znaku towarowego, w szczególności ze względu na to, że zawiera on rozwiązanie techniczne polegające na zdolności rotacji, natomiast takie rozwiązanie może być chronione wyłącznie w charakterze patentu, a nie jako znak towarowy. Z uwagi na to, że OHIM oddalił ten wniosek, spółka Simba Toys wniosła do Sądu skargę mającą na celu stwierdzenie nieważności decyzji OHIM¹.

W ogłoszonym dzisiaj wyroku Sąd oddalił skargę spółki Simba Toys.

W pierwszej kolejności Sąd stwierdził, że zasadniczymi właściwościami spornego znaku towarowego są, po pierwsze, sam sześcian, oraz, po drugie, struktura siatki, którą ukazano na każdej z powierzchni tego sześcianu. Według Sądu, grube czarne linie, które stanowią część tej struktury i widnieją na trzech przedstawieniach sześcianu, dzieląc na kwadraty ich wewnętrzne części nie odnoszą się w żaden sposób do zdolności rotacji indywidualnych elementów sześcianu, a zatem nie spełniają żadnej funkcji technicznej.

Zdolność rotacji wertykalnych i horyzontalnych pasków kostki Rubika nie wynika bowiem ani z czarnych linii, ani ze struktury siatki, lecz z wewnętrznego mechanizmu znajdującego się w sześcianie, niewidocznego na jego graficznych przedstawieniach. W konsekwencji nie można odmówić rejestracji kształtu kostki Rubika jako wspólnotowego znaku towarowego ze względu na to, że odzwierciedla on funkcję techniczną.

W drugiej kolejności Sąd wskazał, że sporny znak towarowy nie uprawnia właściciela do zakazania osobom trzecim wprowadzania do obrotu wszelkiego rodzaju układanek trójwymiarowych posiadających zdolność rotacji. Sąd podkreślił, że wyłączność wprowadzania do obrotu przysługująca właścicielowi ogranicza się do układanek trójwymiarowych mających kształt sześcianu, na którego powierzchniach ukazano strukturę siatki.

W trzeciej kolejności Sąd uznał, że ukazująca siatkę sześcienna struktura spornego znaku towarowego w sposób znaczący różni się od przedstawień innych układanek trójwymiarowych dostępnych na rynku. Struktura ta posiada zatem charakter odróżniający, pozwalający konsumentom na identyfikację producenta towaru, dla którego zarejestrowano znak towarowy.

UWAGA: Odwołanie od orzeczenia Sądu, ograniczone do kwestii prawnych, może zostać wniesione do Trybunału w terminie dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia o tym orzeczeniu.

UWAGA: Celem skargi o stwierdzenie nieważności jest doprowadzenie do uznania za nieważne aktów instytucji Unii, które są sprzeczne z prawem Unii. Państwa członkowskie, instytucje wspólnotowe oraz jednostki mogą, pod pewnymi warunkami, wnieść skargę o stwierdzenie nieważności do Trybunału Sprawiedliwości lub Sądu. Jeżeli skarga jest zasadna, stwierdza się nieważność aktu. Instytucja, której to dotyczy, powinna zaradzić ewentualnej próżni prawnej spowodowanej nieważnością tego aktu.

UWAGA: Wspólnotowy znak towarowy jest skuteczny na całym obszarze Unii Europejskiej i współistnieje ze znakami krajowymi. Zgłoszenia znaku towarowego kierowane są do OHIM. Odwołanie od jego decyzji może zostać wniesione do Sądu.

¹ W oczekiwaniu na wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Lego Juris przeciwko OHIM (C-48/09 P), postępowanie w niniejszej sprawie zostało zawieszone.
Trybunał Sprawiedliwości UE