Wniosek Lewiatana do TK w sprawie opodatkowania dodatkowych świadczeń pracowniczych

PKPP Lewiatan| Pozapłacowe świadczenia pracownicze| prawo podatkowe| Trybunał Konstytucyjny| Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

Po 7 miesiącach od zapowiedzi PKPP Lewiatan złożyła wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie stwierdzenia niezgodności z konstytucją przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim przewidują opodatkowanie wszelkich dodatkowych świadczeń pracowniczych.

Chodzi o świadczenia, które pracownik może potencjalnie otrzymać w związku z pozostawaniem w stosunku pracy oraz są ściśle związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez pracodawcę, i których wartości nie da się obliczyć w zgodzie z metodologią wskazaną w ustawie.

W ocenie PKPP Lewiatan, przepisy art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w zw. z art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim zostało im nadane znaczenie, zgodnie z którym opodatkowane są wszelkie świadczenia, które mogą być nawet potencjalnie otrzymane przez pracownika w związku z pozostawaniem przez niego w stosunku pracy, a które są dodatkowo ściśle związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez pracodawcę, są niezgodne z zasadami wynikającymi z art. 2 oraz art. 217 Konstytucji.

Pozapłacowe świadczenia pracownicze

Pozapłacowe świadczenia pracownicze są ważnym elementem polityki kadrowej wszystkich pracodawców. Trudno wyobrazić sobie współczesny system wynagradzania bez benefitów rzeczowych, stanowiących popularny system zachęt pozapłacowych. Świadczenia te nie tylko pozytywnie wpływają na wizerunek pracodawcy, ale z jego punktu widzenia pełnią też określoną rolę – motywującą albo prewencyjną w odniesieniu do absencji pracowniczych lub przestojów w pracy załogi.

Do najbardziej powszechnych świadczeń, które budzą jednocześnie najwięcej kontrowersji podatkowych należą: organizowanie spotkań integracyjnych (najczęściej towarzyszą spotkaniom o charakterze służbowym / szkoleniowym), wykupywanie polis odpowiedzialności cywilnej związanej z podejmowaniem decyzji cechujących się wysokim stopniem ryzyka (np. dla członków zarządów i rad nadzorczych czy innych grup pracowników), wykupywanie polis na życie dla pracowników oraz zapewnianie pracownikom dojazdu do pracy poprzez organizowanie zbiorowego transportu.

Udostępnianie powyższych świadczeń pracownikom naraża jednak pracodawców – jako płatników podatku dochodowego od osób fizycznych – na spore problemy i znaczne ryzyko podatkowe. Płatnicy często stają przed problemem:
- czy pomniejszyć przychód pracowników o dodatkową kwotę odprowadzonej zaliczki z tytułu ww. świadczeń, narażając się przy tym na spór z pracownikami o bezpodstawne zaniżenie wynagrodzenia, w sytuacji gdyby okazało się, że taka zaliczka została pobrana nienależnie,
- czy nie pobierać zaliczki i narażać się na spór z organami podatkowymi, gdyby okazało się, że takie świadczenie stanowi jednak podstawę do wykazania przychodu. […]

Pomimo tego, że art. 11 oraz 12 ust. ustawy o p.d.o.f. nie uległ zmianie na przestrzeni ponad 20 lat od czasu uchwalenia ustawy, to przepisy te były przedmiotem przeciwstawnych interpretacji, co do rozciągnięcia ich zakresu również na świadczenia pracownicze. […]

Z punktu widzenia adresatów norm podatkowych istotnym jest, aby przepisy określające wszystkie elementy zobowiązania podatkowego nie pozostawiały wątpliwości, co do zakresu opodatkowania.

W przypadku opodatkowania pozapłacowych świadczeń pracowniczych takie wątpliwości istnieją. W konsekwencji, pracodawcy - płatnicy, mimo zachowania należytej staranności związanej z interpretacją przepisów, nie są w stanie ustalić, czy świadczenia, które oferują swoim pracownikom w ramach zatrudnienia na podstawie stosunku pracy stanowią przychód podlegający opodatkowaniu, a tym samym, czy są obowiązani obliczyć i pobrać zaliczkę podatku od tego przychodu i tym samym pomniejszyć kwotę wynagrodzenia netto.

Wątpliwości te powodują, że pracodawcy, jako płatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, znajdują się w stanie ciągłej niepewności, co do zakresu oraz wysokości obciążeń podatkowych prowadzonej działalności.

Zapewnienie bezpieczeństwa prawnego ma w prawie podatkowym znaczenie szczególne, ponieważ w tym zakresie władztwo państwa wobec jednostki przejawia się w sposób szczególnie wyraźny – poprzez uregulowania podatkowe ustawodawca ogranicza bowiem chronione konstytucyjnie prawo własności.

PKPP Lewiatan

Trybunał Konstytucyjny

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.