Czapka celnika. Foto: Wikipedia.org

14 maja 2013 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące dwuinstancyjności w postępowaniu administracyjnym.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 188 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej w zakresie, w jakim dotyczy zawieszenia funkcjonariusza w pełnieniu obowiązków służbowych, jest zgodny z art. 78 w związku z art. 2 konstytucji  oraz  art. 188 ust. 1 i 4 w związku z art. 188 ust. 5 powyższej ustawy jest zgodny z art. 2 konstytucji.

Ponadto Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.

Zdanie odrębne zgłosiła sędzia TK Teresa Liszcz.

Art. 188 ust. 1 i 4 ustawy o Służbie Celnej (dalej u.s.c. )  regulują tryb odwoławczy w zakresie dotyczącym decyzji o zawieszeniu funkcjonariusza Służby Celnej w pełnieniu obowiązków służbowych, zaś art. 188 ust. 5 tej ustawy przewiduje, że do tego rodzaju postępowania stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego składanie odwołania od decyzji o zawieszeniu do tego samego organu, który taką decyzję wydał (Dyrektora Izby Celnej) oraz jednoczesne nadanie takiej decyzji waloru natychmiastowej wykonalności jest niezgodne z konstytucją, ponieważ narusza zasady dewolutywności, czyli przeniesienia sprawy do wyższej instancji  i suspensywności, czyli zawieszenia wykonania decyzji administracyjnej  (art. 78 konstytucji). Nie jest również uzasadnione innymi wartościami konstytucyjnymi, które leżałyby u podstaw takiej konstrukcji przepisów - co świadczy o naruszeniu zasady poprawnej legislacji (art. 2 konstytucji). Z kolei art. 188 ust. 1 i ust. 4 w związku z art. 188 ust. 5 u.s.c. - w ocenie pytającego sądu - naruszają wynikającą z art. 2 konstytucji zasadę poprawnej legislacji. Niekonstytucyjność ta miałaby wynikać z trudności wykładniczych kwestionowanych przepisów w powiązaniu z k.p.a.