Obrady Zgromadzenia Parlamentarnego RE. Foto: assembly.coe.int

Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy wydało rezolucję w sprawie sytuacji obrońców praw człowieka w krajach członkowskich Rady Europy.

W rezolucji 1891 (2012) wzywa się państwa członkowskie Rady Europy, aby zapewniły przestrzeganie praw podstawowych obrońców praw człowieka oraz zaprzestały wszelkiego rodzaju praktyk administracyjnych, fiskalnych i prawnych mających na celu ograniczenie ich działalności. Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy wzywa również do przestrzegania międzynarodowych standardów ochrony obrońców praw człowieka, w szczególności Deklaracji ONZ w sprawie „Praw i odpowiedzialności jednostek, grup i organów społeczeństwa w zakresie promocji i ochrony praw człowieka i podstawowych wolności”.

„Chociaż rezolucja ta nie ma mocy prawnej, wyraźnie wytycza kierunek, jeśli chodzi o zagwarantowanie obrońcom praw człowieka ich praw” – mówi Dominika Bychawska-Siniarska, koordynatorka projektu Europa Praw Człowieka HFPC. „W rezolucji podkreśla się konieczność stworzenia dogodnego środowiska dla obrońców praw człowieka do wykonywania ich pracy, w szczególności przygotowanie właściwej infrastruktury i programów pomocy wobec obrońców praw człowieka wymagających pomocy” – dodaje Dominika Bychawska-Siniarska.

W ostatnich miesiącach Fundacja wielokrotnie apelowała w sprawie sytuacji obrońców praw człowieka m.in. w Azerbejdżanie. HFPC zwracała uwagę na sprawę azerskiej organizacji Dom Praw Człowieka, należącej do międzynarodowej sieci Human Rights House Network. Na mocy decyzji Ministerstwa Sprawiedliwości organizacja została wykreślona z rejestru organizacji. Podstawą zamknięcia była nowelizacja ustawy z 2009 r. nakazująca międzynarodowym organizacjom pozarządowym działającym na terenie Azerbejdżanu uzyskanie zezwolenia na działanie od władz państwa.

Przepisy określające prawne warunki funkcjonowania organizacji pozarządowych w Azerbejdżanie stały się również przedmiotem analizy Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo (tzw. Komisja Wenecka). W swojej opinii Komisja podnosi, że zawarte w ustawie o organizacjach pozarządowych wymogi nie spełniają standardów europejskich. Procedura rejestracyjna jest  zbyt długa i skomplikowana, dodatkowo obciążona wymogiem posiadania kapitału początkowego w kwocie ok. 9 tysięcy euro. Ponadto  postępowanie jest scentralizowane (wszystko odbywa się w biurze Ministerstwa Sprawiedliwości w Baku, mimo że ministerstwo ma placówki zamiejscowe). Niejasne są też regulacje dotyczące pociągania organizacji pozarządowych do odpowiedzialności oraz wskazanie przyczyny ich rozwiązania.

„Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy deklaruje wolę współpracy z Komisarzem Praw Człowieka Rady Europy w celu wdrożenia postanowień rezolucji” – mówi Dominika Bychawska-Siniarska. „W dalszym ciągu będziemy obserwować sytuację obrońców praw człowieka w państwach członkowski Rady Europy” – dodaje Dominika Bychawska-Siniarska.