Skaner rentgenowski usprawni obsługę kontroli przesyłek. Foto: archiwum Ministerstwa Finansów

29 listopada 2011r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone skargi konstytucyjne Bożeny O., Grażyny L. i Jadwigi W.  dotyczące warunków przeniesienia pracowników i funkcjonariuszy celnych do innych jednostek.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 32 ust. 1, 3-6 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o utworzeniu Wojewódzkich Kolegiów Skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych z art. 32 oraz art. 65 ust. 1 konstytucji.

Skarżące były funkcjonariuszkami celnymi zatrudnionymi w Izbie Celnej. Otrzymały propozycję przeniesienia do pełnienia służby w innym mieście. Jako podstawę prawną wskazano art. 32 kwestionowanej ustawy. W terminie 10 dni skarżące miały złożyć oświadczenie o przyjęciu propozycji lub odmowie jej przyjęcia, przy czym odmowa stanowiła podstawę do zwolnienia ze służby. Skarżące odmówiły przyjęcia zaproponowanych warunków w związku z czym Dyrektor Izby Celnej 13 listopada 2003 roku wydał decyzję o zwolnieniu ich ze służby. W wyniku odwołania Dyrektor Izby Celnej wydał decyzję, mocą której uchylił wcześniejszą decyzję w części dotyczącej podstawy prawnej, a w pozostałej części decyzja została utrzymana w mocy. W wyniku skargi do WSA został wydany wyrok, w którym stwierdzono nieważność zaskarżonej decyzji, ze względu na naruszenie zasady dwuinstancyjności. Dyrektor Izby Celnej rozpatrując ponownie sprawę utrzymał w mocy decyzję z 13 listopada 2003 r. Skarżące ponownie zaskarżyły ją do WSA, który oddalił skargę. NSA również oddalił skargę.

Zdaniem skarżących art. 32 kwestionowanej ustawy, określając warunki przeniesienia pracowników i funkcjonariuszy celnych do innych jednostek na podstawie propozycji złożonej w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, powodował, że funkcjonariusze, którym tak propozycja została złożona znajdowali się w gorszej sytuacji niż pozostali. Wiązało się to przede wszystkim z wyłączeniem stosowania wobec takich funkcjonariuszy przepisów ustawy o Służbie Celnej. Przepisy kwestionowanej ustawy z założenia przewidywały więc nierówne i mniej korzystne traktowanie funkcjonariuszy przenoszonych na podstawie art. 32.

Ponadto zostali oni pozbawieni uprawnień, które przysługiwałyby im na podstawie przepisów ogólnych. Co więcej - jak podkreślają skarżące - pozbawienie to nastąpiło bez żadnego uzasadnienia i powodowało naruszenie równości traktowania osób znajdujących się w takiej samej sytuacji i wykonujących takie same czynności i zadania.

Wskutek uchwalenia kwestionowanej ustawy funkcjonariusze celni zostali postawieni przed koniecznością podjęcia niezwłocznej decyzji dotyczącej ich dalszej pracy i życia, w wyniku czego mogło dojść, do niekorzystnych skutków społecznych związanych z utratą pracy i rozpadem więzi rodzinnych. Jest to niezgodnie z art. 65 ust. 1 konstytucji, zgodnie z którym każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy.

Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Mirosław Granat, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Zbigniew Cieślak.