Wojciech Hermeliński, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w latach 2006-2015, przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej, w "Rzeczpospolitej":

 Kwestia prawnej dopuszczalności ekstradycji do USA Romana Polańskiego wzbudziła spore zainteresowanie medialne w związku z wnioskiem ekstradycyjnym dotyczącym wydania do Stanów Zjednoczonych Romana Polańskiego w celu przeprowadzenia tam przeciwko niemu postępowania karnego. Po 30 października 2015 r., kiedy to Sąd Okręgowy w Krakowie wydał niezaskarżone w toku instancji postanowienie o stwierdzeniu prawnej niedopuszczalności wydania Romana Polańskiego, temat ten nieco przygasł, by ponownie odżyć wraz z informacją o wniesieniu w tej sprawie kasacji przez ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego. (…)

W art. 55 ust. 1 Konstytucja RP gwarantuje obywatelom polskim, co do zasady ochronę przed ekstradycją. Od tej zasady kolejne ustępy art. 55 konstytucji dopuszczają wyjątki.

W wyroku z 21 września 2011 r., sygn. SK 6/10, stwierdzając, że art. 4 ust. 1 umowy z USA o ekstradycji jest zgodny z art. 55 ust. 1 i 2 w związku z art. 2 Konstytucji RP oraz nie jest niezgodny z art. 78 konstytucji, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 umowy z USA ekstradycja obywatela polskiego jest możliwa wyłącznie wtedy, gdy zostały spełnione inne przesłanki dopuszczalności wniosku i po prawomocnym orzeczeniu sądu, że nie zachodzi jedna z określonych w art. 604 § 1 k.p.k. bezwzględnych przeszkód ekstradycyjnych.

Z przyjętej przez Trybunał Konstytucyjny interpretacji umowy z USA o ekstradycji w zakresie, w jakim odnosi się ona do ekstradycji obywatela polskiego, wynika, że katalog przesłanek odmowy wydania do USA w odniesieniu do osób mających obywatelstwo polskie nie ogranicza się do tych, które wymienia umowa z USA o ekstradycji.

Zgodnie z wskazaną przez Trybunał Konstytucyjny wykładnią określenia „możliwość”, które jest użyte w art. 4 ust. 1 umowy z USA o ekstradycji, dopuszczalność wydania własnego obywatela, o której mowa jest w art. 4 ust. 1 umowy z USA o ekstradycji, podlega badaniu przez sąd orzekający w przedmiocie prawnej dopuszczalności ekstradycji także przez pryzmat art. 604 § 1 k.p.k., który w punkcie trzecim stanowi o bezwzględnej niedopuszczalności ekstradycji w wypadku, gdy według prawa państwa wezwanego (czyli w tym wypadku według prawa polskiego) upłynął termin przedawnienia karalności przestępstwa, z którym wiąże się wniosek ekstradycyjny.

Wypada żałować, że Sąd Okręgowy pominął powołany powyżej wyrok Trybunału Konstytucyjnego i oparł się na przesłankach wynikających z Europejskiej konwencji praw człowieka. Zastosowanie się przez ten sąd do wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który Sąd Okręgowy w Krakowie pominął, pozwoliłoby na rozstrzygnięcie wniosku ekstradycyjnego dotyczącego Romana Polańskiego bez prowadzenia żmudnego postępowania w tej sprawie.

Dlaczego Polańskiego nie można wydać do USA, Rzeczpospolita, Rzecz o Prawie, 8.06.2016