Nie można uczciwe twierdzić, że wszystko idzie w złym kierunku i że dobro przegrywa na wszystkich frontach. Naukowa psychologia dostarcza wielu poważnych dowodów, że nasze wyobrażenia o tym, jaki jest świat, kierują naszym działaniem i albo zwiększają szansę na skuteczne zmiany w pożądanym kierunku, albo zniechęcają do aktywności, prowadzą do prywatyzacji życia i trwania w niezadowalającym status quo. Nieufność w każdej dziedzinie życia ogranicza innowacyjność, zniechęca do podejmowania ryzyka: po co mamy coś ważnego zmieniać, skoro jeżeli coś w tej zmianie zawiedzie, nie tylko nie otrzymamy wsparcia i zrozumienia trudności, ale przeciwnicy wręcz dorwą nam się do skóry i ostatecznie nas pognębią. Bez zmiany schematu widzenia naszej polskiej rzeczywistości na bardziej przyjazny, bez rzeczywistej zmiany publicznych zachowań w kierunku zachowania szacunku dla innych poglądów i rezygnacji z pochopnego przypisywania złych intencji nie wyzbędziemy się naszych lęków i nie staniemy się bardziej innowacyjni.

Tekst w pełnej wersji został opublikowany w kwartalniku Instytut Idei na początku 2014 roku. Śródtytuły pochodzą od redakcji.  

*Krystyna Skarżyńska – profesor psychologii, kierownik Katedry Psychologii Społecznej w SWPS i Pracowni Psychologii Politycznej w Instytucie Psychologii PAN
Instytut Obywatelski