Elewator zbożowy spółki Elewarr w Pieniężnie. Foto: A. Kliczek, Wikipedia.org

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała drugi raport o spółce Elewarr. W opublikowanym w 2012 roku pierwszym raporcie NIK wskazała liczne nieprawidłowości, w tym nepotyzm i wypłacenie bezpodstawnie 1,4 mln zł wynagrodzeń (np. prezes Andrzej Śmietanko - prominentny działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego i były minister rolnictwa - zarabiał miesięcznie 29 tys. zł plus 4% od zysków). Wskazała także na słaby nadzór Agencji Rynku Rolnego nad spółką.

Jednocześnie w lipcu 2012 media ujawniły nagranie rozmowy między byłym prezesem ARR Władysławem Łukasikiem i prezesem kółek rolniczych Władysławem Serafinem, w której pierwszy z nich sugerował m.in. nepotyzm i niegospodarność w spółkach Skarbu Państwa, jakich mieli się dopuszczać działacze PSL w tym Andrzej Śmietanko. W tym samym miesiącu Andrzej Śmietanko otrzymał wypowiedzenie z zajmowanego stanowiska w przedsiębiorstwie Elewarr. Został także odwołany z rad nadzorczych spółek zależnych.

W wyniku afery dymisję złożył minister rolnictwa Marek Sawicki. Nieprawidłowości w Elewarr były także przedmiotem postępowania CBA.

W najnowszym raporcie Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie sprawowanie nadzoru właścicielskiego nad ELEWARR sp. z o.o. przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego. Spółka Elewarr przestała pełnić kluczową rolę w stabilizacji rynku zbóż oraz w przechowywaniu zapasów interwencyjnych Unii Europejskiej. Zmalała też jej rola w przechowywaniu rezerw strategicznych. Przeprowadzone zmiany organizacyjne okazały się nieskuteczne. Prezes Agencji Rynku Rolnego nie zapobiegł też pogorszeniu sytuacji ekonomiczno-finansowej Spółki Elewarr.

W poprzedniej kontroli - opublikowanej w 2011 roku - NIK stwierdziła, że członkom Zarządu Spółki przyznano wynagrodzenia w kwotach przekraczających limity dozwolone w ustawie kominowej. Łączna kwota wynagrodzeń nienależnie pobranych w Spółce wyniosła 1.401,8 tys. zł.

W kontroli sprawdzającej kontrolerzy Izby ustalili, że Prezes Agencji Rynku Rolnego nie podjął działań w celu wyegzekwowania nienależnie pobranych w latach 2008-2010 wynagrodzeń przez członków Rady Nadzorczej, Zarządu i Głównego Księgowego Spółki. Tym samym Prezes ARR dopuścił do przedawnienia roszczeń w kwocie 1.401,8 tys. zł. Mało tego Prezes ARR ponownie - niezgodnie z ustawą kominową - zaakceptował wynagrodzenia dla członków Zarządu Spółki w kwocie 208 tys. zł. Stwierdzone przez NIK w kontroli sprawdzającej nieprawidłowości finansowe wyniosły tym razem 1.129,6 tys. zł (suma nienależnie pobranych wynagrodzeń przez członków Zarządu i członków Rady Nadzorczej Spółki). Tak więc nieprawidłowości finansowe dotyczące nienależnie pobranych wynagrodzeń wyniosły łącznie (ustalenia z obu kontroli) 2.531,4 tys. zł.