Źródło: brpd.gov.pl

Analiza akt 43 spraw przekazanych przez sądy rejonowe, wskazanych pod koniec 2015 r. przez Ministerstwo Sprawiedliwości nie potwierdziła, aby wyłączną przyczyną umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej były warunki materialne i socjalne rodziny.

W grudniu 2015 r. resort sprawiedliwości przedstawił projekt zmian w ustawie - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, który zmierzał, do wskazania, że oddzielenie dziecka od rodzica powinno stanowić ostateczność i do wyeliminowania sytuacji, w których dzieci odbierane są rodzicom tylko i wyłącznie z powodu ubóstwa. Do projektu dołączono również publikację zawierającą wykaz 61 przypadków odebrania decyzją sądu dzieci z ich środowiska rodziny biologicznej i umieszczenia w pieczy zastępczej. Podano, że w rodzinach tych „złe warunki ekonomiczne i bytowe rodziny były jedyną przyczyną orzeczeń o umieszczeniu małoletniego poza rodziną biologiczną”.

- Zaniepokojony tak dużą ilością tego typu orzeczeń poddałem dogłębnej analizie wskazane sprawy, tak aby ewentualnie móc udzielić w ramach posiadanych kompetencji wszelkiej możliwej pomocy dzieciom i ich rodzinom. Od lat konsekwentnie stoję na stanowisku, że najlepszym środowiskiem dla rozwoju i wychowania dziecka jest rodzina, a umieszczenie dziecka poza rodziną jest ostatecznością – wyjaśnia Marek Michalak.

W 18 przypadkach sądy poinformowały Rzecznika, że sprawy te zostały wskazane błędnie, powodem było niewłaściwe wypełnienie przez pracowników sądów formularzy statystycznych albo błąd wynikający z nieprawidłowego działania systemu elektronicznego.### br br ###

Natomiast dokładna analiza 43 akt nie potwierdziła w żadnej z badanych spraw, by wyłączną przyczyną umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej były warunki materialne i socjalne rodziny. Jedynie w 8 sprawach sygnalizowano problem trudności finansowych rodziny, ale przesłanka ta występowała łącznie z innymi przyczynami umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, w szczególności zaniedbaniami opiekuńczo-wychowawczymi rodziców.

Wyniki badania przeprowadzonego w Biurze Rzecznika Praw Dziecka przekazano Ministrowi Sprawiedliwości.

Przypomnijmy, że w ub. roku Rzecznik Praw Dziecka po zbadaniu 33 postępowań wskazanych przez NIK, w wyniku których dzieci umieszczone zostały w pieczy zastępczej, nie stwierdził nieprawidłowości w prowadzeniu tych postępowań. W analizowanych przez Rzecznika Praw Dziecka sprawach do najczęściej występujących w rodzinie problemów lub czynników skutkujących koniecznością ingerencji sądu w rodzinę należały: choroba alkoholowa rodziców (52% analizowanych przypadków); zaniedbania opiekuńczo-wychowawcze, w tym zdrowotne i higieniczne (39% analizowanych przypadków); przemoc, w tym przemoc fizyczna, psychiczna i seksualna (36% analizowanych przypadków); trudna sytuacja materialna rodziny (21% analizowanych przypadków); brak odpowiedniego nadzoru ze strony rodziców (18% analizowanych przypadków); zaburzenia psychiczne rodziców (12% analizowanych przypadków) i pozostawienie dziecka pod opieką innego członka rodziny lub w szpitalu (27% analizowanych przypadków).