TK



Sąd Najwyższy Izraela w roli sądu konstytucyjnego

Aharon Barak| Bank HaMizrahi| Deklaracja Niepodległości Izraela| Izrael| Kneset| kontrola konstytucyjności prawa| Sąd Najwyższy Izraela| zasady demokratycznego państwa prawa

włącz czytnik

Tradycja prawna wymaga, aby dojść do wniosku, że środkiem zaradczym na niekonstytucyjność ustawy jest jej unieważnienie oraz że sądy zostały obdarzone władzą do ogłoszenia jej nieważności. Rozważając kwestię podmiotów uprawnionych do stwierdzania niekonstytucyjności ustaw, sędzia Cheshin zwraca uwagę, że pozostali sędziowie orzekający w sprawie nie podnieśli tego zagadnienia, ale z ich opinii w sposób dorozumiany można wywnioskować,

że chodzi tu o wszystkie sądy w Izraelu. Zdaniem Cheshina istnieje silna podstawa do uznania, że kompetencja do stwierdzania niekonstytucyjności ustaw Knesetu powinna być zastrzeżona wyłącznie dla Wysokiego Trybunału Sprawiedliwości, z wyłączeniem jakichkolwiek innych sądów. Prawdą jest, że tradycja common law, którą podąża Izrael, przyznaje wszystkim sądom kompetencję do uznania ustawy za niekonstytucyjną. W Izraelu ta reguła obowiązywała w przypadku kontroli aktów podustawowych, ale nie powinna być stosowana do kontroli ustaw. Istotne argumenty przemawiają za tym, aby funkcję tę sprawował tylko Wysoki Trybunał Sprawiedliwości. Ponadto powinna zostać ustalona specjalna procedura przekazywania pytań konstytucyjnych z sądów niższych instancji do Sądu Najwyższego. Należy jednak mieć na uwadze to, że sprawa trafiła do Sądu Najwyższego w drodze apelacji od wyroku sądu okręgowego, który ogłosił niekonstytucyjność przepisu ustawy na podstawie jej niezgodności z Ustawą zasadniczą o godności ludzkiej i wolności. Już sam ten fakt może być potwierdzeniem tezy, że kompetencja taka powinna przysługiwać wszystkim sądom.

 

Główną rolą sędziego sądu najwyższego w demokracji jest ochrona konstytucji i demokracji. (…) Jeśli nie będziemy chronić demokracji, demokracja nie ochroni nas.”
Aharon Barak

 

W wyroku znalazła się też argumentacja filozoficznoprawna uzasadniająca posiadanie przez izraelskie sądy kompetencji do kontroli konstytucyjności prawa. A. Barak wywodzi tę kompetencję z zasady państwa prawa, z zasady podziału władzy i z demokratycznego charakteru państwa. Centralną rolą sądów w społeczeństwie demokratycznym jest obowiązek ochrony zasady państwa prawa. Oznacza to, że Sąd ma obowiązek zapewnienia, że organy władzy publicznej działają zgodnie z prawem. Jeśli system prawny posiada konstytucję, zasada państwa prawa wymaga, aby suwerenność konstytucji podlegała ochronie. Kneset, działając w ramach swojej władzy ustrojodawczej, nadał Izraelowi ustawy zasadnicze, które stoją najwyżej w hierarchii źródeł prawa. Aby wypełnić wytyczne Knesetu, ustawodawstwo zwykłe, które jest niezgodne z ustawami zasadniczymi, musi podlegać unieważnieniu, tak jak rozporządzenie podlega unieważnieniu w razie niezgodności z ustawą. Kompetencja do kontroli prawa jest też konsekwencją zasady podziału władzy. Zadaniem władzy ustawodawczej jest uchwalanie ustaw. Aby tego dokonywać, legislatywie przysługuje moc interpretacji samej konstytucji. Ale jeśli pojawi się spór między stronami, który wymaga interpretacji konstytucji, wówczas interpretacja ta jest zadaniem sądu, i jest ona wiążąca.

Świat

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Artykuły powiązane

 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.