Jeżeli Kafka podaje w wątpliwość winę i zasadę, zgodnie z którą nie ma kary bez winy, to jednocześnie także oskarżenie, które na winie się opiera. Agamben twierdzi, że Max Brod wypowiedział wiele głupstw o swoim przyjacielu, a szczególnym głupstwem była interpretacja powieści Kafki w aspekcie łaski. Autor „Procesu” nie zajmuje się bowiem łaską, lecz jej przeciwieństwem, czyli oskarżeniem. Jeżeli tak, to pesymistycznie możemy powiedzieć, że oskarżenie zakończy się wyrokiem. Beznadziejne działania Józefa K. mają swój kres. Tym kresem jest śmierć.

6

Jestem jednak optymistą. Widzę przestrzeń, w której jego Cień nie znika. Z bezowocnych usiłowań, autor „Wyroku” niekiedy wyprowadza pocieszające złudzenie. Chyba istnieje więc szansa na powodzenie ludzkich działań, może nasza Droga (tao) ma swój sens? Za kurtyną, gdzie przebywają Sędziowie, rozlega się głos w ciemności znanego cadyka Israela Baal Szem Tow: „I brama się rozwarła! I ludziom swego miasta powiedział, że była tak szeroka jak cały świat!”.

Za tą bramą istnienie nabiera innego sensu. Czy jednak tego szukał Kafka? Czytelnik musi sam znaleźć odpowiedź, ciągle pamiętając, że w świecie fikcji wszystko jest możliwe. Tym bardziej u Franza Kafki, gdzie wchodzimy w świat imaginacji bez granic. Bez końca i początku. Kobiety zmieniają obiekty swoich westchnień, na oczach byłych kochanków zadają zdradzieckie ciosy, które, wydaje się, nie mają znaczenia w nieustającym procesie. Jednak to pozory. I dla Kafki, i dla Pavesego kobieta ma wielką moc. Walka samców o terytorium kończy się zwycięstwem silniejszego, tego, który ma Władzę i Znaczenie. W świecie Kafki najsilniejsi są Sędziowie, w świecie Pavesego męscy i przystojni macho. To właśnie im kobiety oddają wszystko. I często z tego powodu żony, kochanki, przyjaciółki giną, odchodzą, umierają.
Autor jest eseistą i dziennikarzem.