W Sądzie Najwyższym w piątek, 3 czerwca odbyła się dyskusja na temat sytuacji sądownictwa w Polsce i Europie. Udział w konferencji wzięli prezesi sądów  powszechnych i administracyjnych, sędziowie Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego.

O wzajemnym zaufaniu między sądami krajowymi państw unijnych mówił prezes Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu - prof. Koen Lenaerts. - Każde państwo jest związane zasadami gry - państwa UE mają obowiązek respektować praworządność - dodał.

Trybunał UE wspiera sądy

Prezes TS UE podał dwa przykłady rozwiązywania problemów dotyczących wykonywania europejskiego nakazu aresztowania, które wymagały ścisłej współpracy sądów.

- To wy, sędziowie powinniście dbać o jakość wydawanych orzeczeń, gdyż mogą one być realizowane w innym państwie unijnym przez waszych kolegów - wyjaśniał prof. Lenaerts. - Dialog między sędziami to efekt wzajemnego zaufania między sędziami w różnych państwach członkowskich, który wyraża się także w pytaniach prejudycjalnych kierowanych do Luksemburga. Prezes ETS dodał, że dialog jest możliwy tylko wtedy, gdy sędziowie krajowi cieszą się niezawisłością.  A tę niezawisłość gwarantuje sędziom państwo prawa. Zaakcentował, że demokracja, która nie uwzględnia praw mniejszości musi upaść.

Trybunał Sprawiedliwości UE robi to samo, co sądy powszechne w Polsce - ocenia prawo zgodnie z wartościami przyjętymi przez wspólnotę. To jest Unia oparta na wartościach państwa prawa. - Jeśli dziś kwestionujemy wyroki Trybunału Konstytucyjnego w Polsce, to niedługo politycy zakwestionują wyroki ETS,  i zaczną je traktować jak opinie - podkreślała sędzia Aneta  Łazarska.

Oczekiwana propozycja I prezes SN

Pierwsza prezes SN prof. Małgorzata Gersdorf zwróciła uwagę na poszerzenie kognicji sądów w ostatnich latach, co wiązało się ściśle z lawinowym napływem spraw. Rocznie do sądów w Polsce wpływa 15 mln skarg o różnej wadze i znaczeniu. Sędziowie w niektórych sądach muszą rozpatrzyć po tysiąc spraw w roku. Na tym cierpi jakość orzeczeń i stąd zmasowana krytyka - polityków, mediów, społeczeństwa. A krytyka ze strony polityków jest coraz ostrzejsza. Należy przekonywać w tej sytuacji społeczeństwo, że jednak nie jesteśmy "grupą kolesiów" - akcentowała I prezes.
Prof. Gersdorf zaproponowała wprowadzenie zamiast nieudanego nadzoru ministra sprawiedliwości nad sądami, nadzór Sądu Najwyższego, jako instytucji bezstronnej i nie ingerującej w trójpodział władzy.