TK



System konstytucyjny w Republice Słowackiej

Czechosłowacja| ETPC| Gaulieder| Slowacja

włącz czytnik

Trybunał Konstytucyjny odwiedziła w marcu delegacja Sądu Konstytucyjnego Republiki Słowacji. Jest to dobry powód, by przedstawić zainteresowanym zarys systemu konstytucyjnego naszych południowych sąsiadów.

Historia

Początki konstytucyjnej ochrony praw i wolności sięgają początków lat 20-tych XX wieku. 29 lutego 1920 r. została uchwalona liberalno-demokratyczna Karta Konstytucyj­na wzorowana na konstytucji III Republiki Francuskiej oraz konstytucji Stanów Zjednoczonych. Warto wspomnieć, że rozdział VI tej konstytucji był poświęcony odrębnej regulacji praw mniejszości narodowych, religijnych i rasowych. Ustawa zasadnicza nawiązywała także do umów pokojowych zawartych po I wojnie światowej podczas powstawania państwa czechosłowackiego. 
Podstawowe prawa, wolności i obowiązki znalazły swoje oparcie w teorii prawa naturalnego. Prawa i wolności postrzegano jako podstawowe prawa człowieka związane z jego narodzinami i uznawano za najważniejszą kategorię podstawowych praw człowieka. Rewolucyjne, jak na owe czasy było brzmienie art. 115, który stanowił: „Prawo petycji przynależy każdemu; osobom prawnym i stowarzyszeniom tylko w granicach ich właściwości”. Zatem nie tylko osoby fizyczne, ale i inne podmioty mogły mieć pewne prawa. Konstytucja przewidywała również ograniczenia praw i wolności z takich względów jak porządek, spokój lub interes publiczny, ogłoszenie stanu wojennego, wyjątkowego lub klęski żywiołowej.

W systematyce konstytucyjnej nie wyodrębniono ogólnych postanowień poszczególnych praw i wolności. Konstytucja określała: wolność osobistą i majątkową, wolność druku, prawo zgromadzeń, prawo zrzeszania się, prawo petycji, tajemnicę korespondencji, wolność kształcenia, wolność sumienia, wolność wypowiedzi, a ponadto definiowała małżeństwo i rodzinę. Nie znalazły się w niej regulacje dotyczące praw socjalnych czy ekonomicznych. Wskazywano na jeden obowiązek obywatelski – obowiązek obrony kraju.

Po II wojnie światowej tzw. program koszycki z 5 kwietnia 1945 r. wskazał kierunek przyszłej regulacji konstytucyjnej, nawiązującej do tradycji lat międzywojennych, zapewniając równouprawnienie kobiet i mężczyzn oraz gwarancje ochrony praw i wolności. Jego kontynuacją była ustawa konstytucyjna z 14 kwietnia 1946 roku o ustawodawczym zgromadzeniu narodowym, która bezpośrednio zakładała przyjęcie nowej konstytucji. Uchwalono ją 9 maja 1948 roku w drodze ustawy konstytucyjnej.

Nowa ustawa zasadnicza po części kontynuuje postanowienia obowiązujące w okresie międzywojennym. Podstawowym prawom i wolnościom człowieka poświęcono rozdział I konstytucji zatytułowany Prawa i obowiązki obywateli (§ 1-38). Nowa konstytucja nawiązywała do tej z 1920 roku m. in. w kwestii regulacji praw osobistych i politycznych. Wszystkim obywatelom zagwarantowano wolność osobistą oraz równość wobec prawa. Osobno wyartykułowano równość kobiet i mężczyzn w rodzinie i społeczeństwie, równy dostęp do kształcenia oraz wszystkich zawodów, urzędów i godności a także równość szans. Ponadto w konstytucji wyraźnie ustanowiono prawo do kształcenia, prawo do pracy, prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia za wykonaną pracę i prawo do emerytury (zapewnione w drodze narodowego ubezpieczenia).

Poprzednia 1234 Następna

Świat

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.