Minister Sprawiedliwości w sposób niebudzący wątpliwości wykroczył poza przedmiotowy zakres upoważnienia. Ustawodawca nie uregulował bowiem w ustawie upoważniającej dostępu do akt sądowych. Nie przewidział nawet zrębów trybu dostępu do tych akt. Minister Sprawiedliwości zinterpretował przepis upoważniający w sposób ekstensywny, oderwany od zakresu normowania ustawy upoważniającej. Trybunał zwrócił także uwagę, że kompetencja do żądania akt sądowych w ramach czynności nadzorczych nie może być traktowana jako element trybu sprawowania tego nadzoru, ale jako środek tego nadzoru. Środka takiego nie określił ustawodawca. Wykreował go dopiero zaskarżony przepis rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Tym samym rozporządzenie nabrało charakteru samoistnego źródła prawa.

Materia objęta treścią zakwestionowanego § 20 rozporządzenia, obejmująca dostęp Ministra Sprawiedliwości do akt spraw sądowych jest niewątpliwie materią ustawową. Określenie podmiotów, które mają prawo wglądu do akt sądowych musi być uregulowane w ustawie. Problematyka ta wiąże się ze sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości, ustrojową pozycją sądów i korzystaniem przez jednostki z konstytucyjnych wolności i praw, w tym prywatności. W konsekwencji uregulowanie w akcie wykonawczym kwestii udostępniania organom władzy wykonawczej akt spraw sądowych oznacza wejście rozporządzenia w materię ustawową.

Trybunał Konstytucyjny dostrzegł wprawdzie wagę zarzutu naruszenia przez zakwestionowany przepis zasady podziału i równowagi władz oraz zasady odrębności władzy sądowniczej (art. 10 ust. 1, art. 173 konstytucji), a także zasady niezawisłości sędziowskiej (art. 179 ust. 1), w zakresie, w jakim przepis ten przyznaje Ministrowi Sprawiedliwości kompetencję do żądania akt sądowych, w szczególności do zakończenia rozpoznawania sprawy przez sąd. Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, po stwierdzeniu niezgodności § 20 rozporządzenia z art. 92 ust. 1 konstytucji, postanowił umorzyć postępowanie w zakresie badania zgodności zaskarżonego przepisu z pozostałymi wzorcami kontroli z uwagi na zbędność wydania wyroku. 

Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Sławomira Wronkowska – Jaśkiewicz, sprawozdawcą był sędzia TK Marek Zubik.
Zespół Prasy i Informacji TK