Foto:Wikipedia.org

Zgodnie z polskim prawem sprzęt rehabilitacyjny nie jest wyłączony spod egzekucji komorniczej. Kodeks postępowania cywilnego zawiera zamknięty katalog rzeczy ruchomych niepodlegających egzekucji, który nie zawiera sprzętu rehabilitacyjnego.

Wystąpienie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka ma związek ze sprawą opisaną na łamach m.in. Gazety Wyborczej. Komornik egzekwując dług za olej opałowy wynoszący wraz z odsetkami 3 tysiące złotych dokonał na wniosek wierzyciela zajęcia sprzętu rehabilitacyjnego, a dokładnie wysokiej rozdzielczości monitora wraz z powiększalnikiem, dzięki któremu pani Anna prawie całkowicie pozbawiona wzroku mogła czytać i pisać. Sprzęt został w 90% dofinansowany z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Komornik zajął sprzęt rehabilitacyjny, mimo że dłużnicy wskazywali inne potencjalnie nadające się do zajęcia przedmioty, takie jak choćby telewizor czy sprzęt grający. Ostatecznie sprzęt rehabilitacyjny wrócił do pani Anny. Stało się tak jedynie za sprawą dobrej woli wierzyciela, który po nagłośnieniu sprawy przez media wystąpił z wnioskiem do komornika o umorzenie postępowania w zakresie zajęcia sprzętu.

W opinii HFPC regulacje prawne pozwalające na zajęcie sprzętu rehabilitacyjnego są niezgodne z Europejską Konwencją Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, a także z Rekomendacją Rady Europy z dnia 9 września 2003 r. dotyczącą postępowania egzekucyjnego. W Rekomendacji zaleca się, aby podczas egzekucji dokonać odpowiedniego wyważenia interesów wierzyciela i dłużnika, a zatem w poszanowaniu prawa do rzetelnego procesu, prawa do sądu oraz prawa do prywatności i życia rodzinnego. „Dokument ten wyraźnie wskazuje również, że zasoby związane z podstawowymi potrzebami medycznymi powinny być chronione przed egzekucją”  – zaznacza Michał Chylak z HFPC.

Istotne jest również to, że zmiana przepisów jest konieczna również w świetle zobowiązań, które przyjęła na siebie Polska ratyfikując w ubiegłym roku Konwencję Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób żyjących z niepełnosprawnościami. Uregulowania umożliwiające w toku egzekucji pozbawianie osób niepełnosprawnych sprzętu rehabilitacyjnego mają charakter dyskryminujący, gdyż dla osób niepełnosprawnych ma on funkcję szczególną – jest surogatem niefunkcjonującego prawidłowo organu.
HFPC