Gdy osobie tymczasowo aresztowanej środek ten zostanie zamieniony na zabezpieczenie finansowe, to gdy prokurator skutecznie odwoła się od tego postanowienia, zainteresowany pozostanie w areszcie i nie będzie mógł się odwołać od tej decyzji. O praktykę stosowania tej niezgodnej z prawami podstawowymi zasady Rzecznik Praw Obywatelskich pyta prezesów sądów.

Zdaniem Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, która  przekonała Rzecznika do podjęcia tej interwencji, w praktyce oznacza niemożność kwestionowania pozbawienia wolności.

- czy sąd odwoławczy może wstrzymać wykonanie postanowienia o zastosowaniu warunkowego tymczasowego aresztowania do czasu rozpoznania zażalenia na nie, pomimo wpłaty sumy poręczenia majątkowego;
- czy postanowienie sądu odwoławczego jest nowym zastosowaniem tymczasowego aresztowania i czy w związku z tym, przysługuje od niego zażalenie.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka wystąpiła do Rzecznika Praw Obywatelskich w celu przedstawienia zagadnienia prawnego dotyczącego możliwości wstrzymania wykonalności postanowienia o warunkowym tymczasowym aresztowaniu po wpłacie kwoty poręczenia, jak również braku możliwości zaskarżenia tego postanowienia. Zdaniem ekspertów Fundacji, kumulatywne wystąpienie tych okoliczności prowadzi w rzeczywistości do niemożności kwestionowania pozbawienia wolności.

W opinii HFPC, na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż oba te ograniczenia procesowe występują łącznie, co z punktu widzenia praw jednostki jest nie do pogodzenia z gwarancjami konwencyjnymi. - Orzecznictwo ETPC stawia bowiem określone wymagania procesowi decydowania o pozbawieniu wolności i wymusza sądową kontrolę odwoławczą każdej decyzji w tym przedmiocie. Pod rozwagę RPO poleciliśmy zatem zagadnienie, czy wstrzymanie wykonalności warunkowego tymczasowego aresztowania – o ile jest w ogóle możliwe – w istocie nie jest kolejnym przedłużeniem tego środka zapobiegawczego, na które powinno służyć zażalenie – czytamy w opinii Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

O tym, że jest to realny problem, świadczy postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 1 czerwca 2011 r., w którym SA stwierdza: Na postanowienie sądu odwoławczego o zmianie orzeczenia sądu pierwszej instancji w przedmiocie tzw. warunkowego tymczasowego aresztowania, o którym mowa w art. 257 § 2 k.p.k., wydane na skutek odwołania, środek odwoławczy (zażalenie) nie przysługuje.
Lex.pl