Prawo Unii stoi na przeszkodzie temu, by samorząd zawodowy wprowadzał, w odniesieniu do swoich członków, system obowiązkowego szkolenia eliminujący częściowo konkurencję i ustanawiający warunki dyskryminujące na niekorzyść konkurentów, stwierdził w wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Okoliczność, że samorząd zawodowy jest prawnie zobowiązany do wprowadzenia sytemu obowiązkowego szkolenia, nie wyłącza unormowań przyjętych przez ten samorząd z zakresu stosowania prawa Unii.

Samorząd dyplomowanych księgowych (Ordem dos Técnicos Oficiais de Contas, OTOC) jest portugalskim samorządem zawodowym o charakterze stowarzyszenia, w którym członkostwo dyplomowanych księgowych jest obowiązkowe. OTOC jest odpowiedzialny za reprezentowanie ich interesów zawodowych i nadzór nad wszelkimi kwestiami związanymi z wykonywaniem ich obowiązków.

Na mocy rozporządzenia przyjętego przez OTOC, dyplomowani księgowi w Portugalii powinni uzyskać w ciągu dwóch ostatnich lat przeciętną roczną wynoszącą 35 punktów za szkolenia prowadzone lub zatwierdzone przez OTOC. Rozporządzenie w sprawie uzyskiwania punktów szkoleniowych, przyjęte także przez OTOC, przewiduje w tym celu dwa rodzaje szkoleń. Po pierwsze, szkolenia instytucjonalne (o maksymalnej długości szesnastu godzin) mające na celu uwrażliwianie osób wykonujących zawód na inicjatywy i zmiany legislacyjne oraz na kwestie natury etycznej i deontologicznej. Te szkolenia może prowadzić tylko OTOC. Każdy dyplomowany księgowy musi uzyskać dwanaście punktów szkoleniowych rocznie za szkolenia instytucjonalne.

Po drugie, szkolenia zawodowe (o minimalnej długości przekraczającej szesnaście godzin) obejmujące sesje nauki i pogłębiania tematyki ściśle związanej z zawodem. Te szkolenia może prowadzić OTOC, ale mogą je także prowadzić organizacje zarejestrowane w OTOC. Decyzję o zarejestrowaniu organizacji szkoleniowej oraz decyzję o zatwierdzeniu działań szkoleniowych proponowanych przez te organizacje podejmuje OTOC w następstwie uiszczenia opłaty.

Decyzją z dnia 7 maja 2010 r. urząd ds. konkurencji w Portugalii uznał, że rozporządzenie w sprawie uzyskiwania punktów szkoleniowych spowodowało zakłócenie konkurencji na rynku obowiązkowych szkoleń dyplomowanych księgowych na całym terytorium krajowym, naruszając prawo Unii. Z tego względu na OTOC została nałożona kara. Uznano bowiem, że rynek ten został sztucznie podzielony z zastrzeżeniem jednej trzeciej tego rynku dla samego OTOC (12 punktów szkoleniowych ze wszystkich 35) i z nałożeniem na pozostałą część tego rynku warunków dyskryminujących, na niekorzyść konkurentów tego samorządu.

OTOC wniósł o uchylenie tej decyzji przed sądem portugalskim. W tych okolicznościach Tribunal da Relação de Lisboa (sąd odwoławczy w Lizbonie), rozpoznający apelację, skierował do Trybunału Sprawiedliwości pytania w przedmiocie stosowania unijnego prawa konkurencji do samorządów zawodowych.