W wyroku z 12 maja Sąd Unii Europejskiej w Luksemburgu orzekł, że tłuszcz mleczny o nazwie „pomazánkové máslo” nie może zostać zarejestrowany jako "gwarantowana tradycyjna specjalność". Rozporządzenie w sprawie systemu jakości produktów rolnych i środków spożywczych nie zezwala państwu członkowskiemu na obejście zasad dotyczących nazw handlowych określonych w rozporządzeniu o jednolitej wspólnej organizacji rynku.

Zgodnie z rozporządzeniem „o jednolitej wspólnej organizacji rynku”¹ jedynie produkty zawierające nie mniej niż 80 % i nie więcej niż 90 % tłuszczu mlecznego, nie więcej niż 16 % wody i nie więcej niż 2 % suchej masy beztłuszczowej mleka mogą być wprowadzane na rynek pod nazwą handlową „masło”. Niemniej jednak tej zasady nie stosuje się do nazw produktów, których szczegółowy charakter jest oczywisty ze względu na tradycyjne stosowanie. Produkty, które są objęte takim odstępstwem znajdują się w wykazie sporządzonym przez Komisję.

„Pomazánkové máslo” jest produktem podobnym do masła, wykorzystywanym jako pasta do smarowania, lecz również jako składnik do wyrobu innych produktów spożywczych. Produkt ten, który jest sprzedawany przede wszystkim w Republice Czeskiej, zawiera wagowo minimalnie 31% tłuszczu i nie mniej niż 42% suchej masy i zawartość wody do 58%.

Trybunał Sprawiedliwości wskutek skargi o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, w ramach której Komisja zarzucała Republice Czeskiej, że zezwoliła na sprzedaż tego produktu pod nazwą „pomazánkové máslo” (masło do smarowania), stwierdził, że produkt ten nie mógł być zakwalifikowany jako masło, a zatem nie mógł być sprzedawany pod tą nazwą. Trybunał stwierdził zatem uchybienie zobowiązaniom Republiki Czeskiej.

Niemniej jednak, w celu możliwości dalszego używania nazwy „pomazánkové máslo" odniesieniu do tego produktu, Republika Czeska wystąpiła do Komisji z wnioskiem o przyznanie jemu charakteru „gwarantowanej tradycyjnej specjalności” (GTS), uznając, że kryteria określone mocą rozporządzenia „o jednolitej wspólnej organizacji rynku” nie mają zastosowania względem GTS. System GTS przewidziany w przepisach rozporządzenia „w sprawie systemu jakości zezwala na rejestrację w szczególności środków spożywczych wytworzonych z tradycyjnych surowców lub charakteryzujących się tradycyjnym sposobem produkcji.

Komisja oddaliła wniosek Republiki Czeskiej na tej podstawie, że wpis wnioskowany przez to państwo naruszał rozporządzenie „o jednolitej wspólnej organizacji rynku”.

Republika Czeska zażądała przed Sądem Unii Europejskiej stwierdzenia nieważności tej decyzji odmownej podnosząc w szczególności, że te dwa rozporządzenia stanowią alternatywne sposoby rejestracji nazw produktów rolnych, ponieważ oba służą zapewnieniu informacji dla konsumentów odnośnie do właściwości produktu za sprawą jego nazwy.

Sąd w swoim wyroku z dnia dzisiejszego stwierdził przede wszystkim, że „rozporządzenie w sprawie systemu jakości” przewiduje w wyraźny sposób, iż jego przepisy nie mogą stanowić przeszkody w stosowaniu rozporządzenia „o jednolitej wspólnej organizacji rynku”.

Następnie Sąd przypomniał, że produkty, które są objęte odstępstwem przewidzianym w rozporządzeniu „o jednolitej wspólnej organizacji rynku” są wymienione w wykazie o charakterze wyczerpującym, w którym jednak nie znajduje się „pomazánkové máslo”. W tym względzie Sąd stwierdził, że zastosowanie odstępstwa od przepisów rozporządzenia „o jednolitej wspólnej organizacji rynku” jest możliwe wyłącznie w odniesieniu do produktów, których rzeczywistego charakteru nie można pomylić z charakterem produktów, których nazwa jest objęta ochroną tego rozporządzenia.

W tym kontekście Sąd podkreślił, że pozwolenie państwu członkowskiemu na używanie systemu GTS w celu obejścia przepisów rozporządzenia „o jednolitej wspólnej organizacji rynku” szkodziłoby ujednoliceniu używania nazw handlowych produktów rolnych, a zatem działałoby na szkodę celu polegającego na utrzymaniu konkurencji i ochronie konsumentów.

Ponadto Sąd podniósł, że rozporządzenie „w sprawie systemu jakości” zezwala na używanie nazwy handlowej zarejestrowanej jako GTS wyłącznie wówczas, gdy produkt odpowiada normom wprowadzenia na rynek określonym w rozporządzeniu „o jednolitej wspólnej organizacji rynku”. To pierwsze rozporządzenie, którego cel polega na wspieraniu producentów produktów tradycyjnych w sprzedaży ich towarów oraz na informowaniu konsumentów o tradycyjnym charakterze tych produktów, nie przewiduje bowiem ustanowienia równoległego i alternatywnego systemu norm względem systemu ustanowionego rozporządzeniem „o jednolitej wspólnej organizacji rynku”.

W tych okolicznościach Sąd oddalił skargę wniesioną przez Republikę Czeską.

UWAGA: Odwołanie od orzeczenia Sądu, ograniczone do kwestii prawnych, może zostać wniesione do Trybunału w terminie dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia o tym orzeczeniu.
UWAGA: Celem skargi o stwierdzenie nieważności jest doprowadzenie do uznania za nieważne aktów instytucji Unii, które są sprzeczne z prawem Unii. Państwa członkowskie, instytucje wspólnotowe oraz jednostki mogą, pod pewnymi warunkami, wnieść skargę o stwierdzenie nieważności do Trybunału Sprawiedliwości lub Sądu. Jeżeli skarga jest zasadna, stwierdza się nieważność aktu. Instytucja, której to dotyczy, powinna zaradzić ewentualnej próżni prawnej spowodowanej nieważnością tego aktu.

1 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiające wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (Dz.U. L 299, s. 1).2   Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 18 października 2012 r., Komisja/Republika Czeska ( sprawa C-37/11), zob. także komunikat prasowy nr 132/12.

³  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz.U. L 343, s. 1) .