9. Wyrok TK w sprawie rekrutacji do szkół i przedszkoli oraz w sprawie przetwarzania danych osobowych rodziców z dnia 8 stycznia 2013 r. (K 38/12).

RPO zwrócił się do Trybunału ze sprawą dotyczącą uregulowania kryteriów i procedur przyjmowania dzieci do szkół i przedszkoli w rozporządzeniu wydanym bez dostatecznych podstaw ustawowych. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy ustawy o systemie oświaty są niezgodne z Konstytucją, ponieważ upoważniały one ministra edukacji do uregulowania w drodze rozporządzenia warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół i przedszkoli oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych, nie wskazywało jednak żadnych wytycznych co do treści tych rozwiązań. Dotyczyło to zwłaszcza preferencji dla niektórych kandydatów (powodują one bowiem ograniczenia korzystania z konstytucyjnego prawa do edukacji przez pozostałe, nieuprzywilejowane osoby), zasad przetwarzania danych o osobach ubiegających się o przyjęcie do poszczególnych placówek i ich rodzinach oraz modelu procedury odwoławczej (w tym kontroli sądowej) od decyzji o nieprzyjęciu dziecka do wybranej szkoły lub przedszkola. Na skutek nowelizacji ustawy po wyroku TK reguły dla uczniów i nauczycieli stały się bardziej przejrzyste i sprawiedliwe.

10. Wyrok TK w sprawie wzruszalności prawomocnych decyzji emerytalno-rentowych  z dnia 29 lutego 2012 r. (K 5/11).

Na podstawie zaskarżonych przez RPO przepisów ZUS mógł pozbawić kogoś świadczenia nawet kilka lat po jego przyznaniu. Na podstawie wniosku Rzecznika Trybunał uznał, że wzruszalność prawomocnych decyzji emerytalno-rentowych powinna być sytuacją wyjątkową na podstawie precyzyjnie określonych przesłanek. Trybunał podzielił stanowisko, że sytuacja, w której możliwe jest pozbawienie prawa do emerytury lub renty wskutek uznania, iż przedłożone dowody nie dawały podstaw do ustalenia takiego prawa oznacza naruszenie zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa. Trybunał wskazał, że nie może to się odbywać przy nieproporcjonalnej ingerencji w prawa jednostki, zwłaszcza gdy do realizacji prawa do emerytury lub renty doszło wskutek błędnej oceny organu rentowego. Dzięki temu wyrokowi obywatele nie muszą już się obawiać, że ZUS wstrzyma im wypłatę pieniędzy, jeśli inaczej oceni te same dowody, na podstawie których wcześniej przyznał świadczenie.
RPO