Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.

Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

Zakwestionowane w skargach konstytucyjnych unormowania ustawy z 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (dalej: ustawa o podatku akcyzowym z 2004 r.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z 22 kwietnia 2004 r. w sprawie obniżenia stawek podatku akcyzowego (dalej: rozporządzenie z 2004 r.) są związane z opodatkowaniem podatkiem akcyzowym sprzedaży oleju opałowego na cele opałowe. 

W szczególności skarżący zakwestionowali normy określające warunek zastosowania obniżonej stawki akcyzy przy sprzedaży oleju opałowego na cele opałowe i skutki jego niespełnienia. Wymóg ten polegał na uzyskaniu przez sprzedawcę od nabywcy stosownego oświadczenia o przeznaczeniu oleju opałowego na cele opałowe. W przypadku braku oświadczeń znajdowały zastosowanie wyższe stawki podatku akcyzowego, właściwe dla oleju napędowego. Analogiczne skutki rodziło – w świetle utrwalonego orzecznictwa sądów administracyjnych – uzyskanie oświadczeń, które nie umożliwiały identyfikacji nabywcy oleju opałowego, a w konsekwencji ustalenia, czy w istocie olej opałowy został zużyty na cele opałowe.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że prawodawca ma prawo określać warunki, których spełnienie jest konieczne do skorzystania z ulg podatkowych, a także wskazywać skutki niedochowania tych warunków przez podatnika, sprowadzające się najczęściej do utraty możliwości skorzystania z preferencji podatkowych. Celem unormowania, nakładającego na sprzedawcę oleju opałowego obowiązek uzyskania oświadczenia nabywcy, uprawniającego do zastosowania obniżonej stawki akcyzy, było zapewnienie właściwej kontroli w zakresie obrotu wyrobami korzystającymi z preferencyjnych stawek akcyzy ze względu na ich przeznaczenie na cele opałowe. Ustawodawca dążył do ograniczenia procederu uszczuplania należności budżetu państwa w związku ze sprzedażą lub wykorzystaniem oleju opałowego niezgodnie z jego przeznaczeniem.

W ocenie Trybunału, obowiązek uzyskania przez podatnika oświadczenia, które umożliwia identyfikację nabywcy, nie stanowi nadmiernej ingerencji w prawa podatnika chcącego skorzystać z obniżonej stawki akcyzy na olej opałowy. Natomiast rolą organów podatkowych i sądowych jest także stwierdzenie, w okolicznościach konkretnego postępowania, czy uzyskanie oświadczenia, które nie umożliwia identyfikacji nabywcy, wynikało z zaistnienia okoliczności, na które podatnik nie miał żadnego wpływu. Jak stwierdził TK w wyroku z 12 lutego 2015 r. (sygn. SK 14/12), oceniając analogiczne przepisy z 2002 r., konstytucyjnie niedopuszczalne jest obciążenie podatnika koniecznością poniesienia zwiększonych obciążeń podatkowych w sytuacji, gdy nieświadomie przyjął on oświadczenie o przeznaczeniu oleju opałowego zawierające nieprawdziwe dane.