Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że pokrzywdzony wobec jednoznacznego brzmienia art. 339 § 5 kodeks postępowania karnego (dalej: k.p.k.) nie ma prawa udziału w posiedzeniach umarzających postępowanie przed rozprawą, o których mowa w art. 339 § 3 pkt 1 k.p.k. W konsekwencji pokrzywdzony nie jest zawiadamiany o miejscu i terminie takich posiedzeń i nie jest mu doręczane orzeczenia, które na nich zapadło.

W praktyce oznacza to pozbawienie pokrzywdzonego szansy na zrealizowanie w pełni jego prawa do działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego, na zasadach określonych w art. 54 § 1 k.p.k. Zgodnie z art. 54 § 1 k.p.k. pokrzywdzony może bowiem zasadnie oczekiwać, że jego uprawnienie do złożenia oświadczenia o  działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego, a więc wejścia w prawa strony postępowania, będzie skutecznie chronione aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej, tj. do czasu rozpoczęcia odczytywania aktu oskarżenia. Tymczasem, w sytuacji umorzenia postępowania na posiedzeniu przed rozprawą, prawa pokrzywdzonego nie zabezpieczają już żadne procedury ani też obowiązek informacyjny sądu, ale tylko i wyłącznie zapobiegliwość i dociekliwość samego pokrzywdzonego, które w takim wypadku mogą być jednak niewystarczające. Może więc dojść do naruszenia prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego, nie ma on bowiem prawa udziału w posiedzeniach sądu, na których może zapaść orzeczenie zamykające drogę do wydania wyroku w dotyczącej go sprawie karnej.

Trybunał Konstytucyjny uznał zatem, że postępowanie przed sądem w sprawie karnej, w którym nie zostały zagwarantowane niezbędne prawa pokrzywdzonego, nie spełnia konstytucyjnego wymogu sprawiedliwości proceduralnej wynikającego z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 konstytucji.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marek Zubik, sprawozdawcą był sędzia TK Andrzej Wróbel.

Zespół Prasy i Informacji TK