Jaką procedurę wyłaniania kandydatów na sędziów TK przewidywał projekt ustawy o TK z 2015 r. i co się z nią stało w toku prac parlamentarnych?

Jedynym z fundamentów wstępnego projektu przedłożenia, przekazanego przez Prezesa TK Prezydentowi RP było skonstruowanie nowej - od lat postulowanej przez organizacje pozarządowe - procedury wyboru sędziów TK, która maksymalnie ograniczałaby, istniejącą wśród polityków, pokusę posiadania „swojego sędziego”¹ („swoich sędziów”) w Trybunale Konstytucyjnym. Celem była ustawowa instytucjonalizacja doboru - profesjonalnego, odpolitycznionego i wykluczającego podział „łupów partyjnych”.

W przedstawionym przez Prezydenta RP projekcie ustawy o TK (druk sejmowy 1590, art. 19-23 projektu) przewidziana została dwuetapowa procedura zgłaszania kandydatów na sędziów TK. W pierwszym etapie, najpóźniej na 6 miesięcy przed upływem kadencji sędziego TK, Marszałek Sejmu miał obwieszczać możliwość zgłaszania osób, spośród których mogliby być następnie zgłaszani kandydaci na sędziów TK. W ciągu dwóch miesięcy od tego obwieszczenia miało następować zgłaszanie ”kandydatów na kandydatów” przez: grupy piętnastu posłów, Zgromadzenia Ogólne Sędziów: Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, Krajowe Rady: Sądownictwa i Prokuratury, Naczelną Radę Adwokacką, Krajową Izbę Radców Prawnych, Krajową Radę Notarialną oraz rady wydziałów prawa uczelni (uprawnionych do nadawania habilitacji w zakresie nauk prawnych), radę naukową Instytutu Nauk Prawnych, Komitet Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, a także Komisję Prawniczą Polskiej Akademii Umiejętności. Każdy z tych podmiotów miał mieć prawo zgłoszenia jednej osoby, a Marszałek Sejmu, po dokonaniu kontroli formalnej (czy zgłoszenie pochodzi od podmiotu uprawnionego i zawiera wymagane dane, oraz czy sam zgłoszony spełnia wymagania i wyraził zgodę na kandydowanie), miał sporządzać listę osób zgłoszonych i przekazywać ją posłom wraz z podaniem do publicznej wiadomości (nie później niż trzy miesiące przed upływem kadencji sędziego TK). To spośród osób znajdujących się na liście Marszałka Sejmu, Prezydium Sejmu lub grupa co najmniej pięćdziesięciu posłów miały zgłaszać kandydatów na sędziów TK (nie później niż na 2 miesiące przed upływem kadencji sędziego TK), w celu wyboru sędziów przez Sejm stosownie do art. 194 Konstytucji.