Zarząd Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” wyraża stanowczy sprzeciw wobec poselskiego projektu ustawy z dnia 16.12.2015 r. o zmianie ustawy z dnia 25.06.2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym, której wejście w życie prowadzić może do paraliżu prac ważnego konstytucyjnego organu jakim jest Trybunał Konstytucyjny i co za tym idzie naruszenia art. 10 Konstytucji zgodnie z którym ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władz.

Zgłoszony projekt zmian ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nadaje się, naszym zdaniem, do odrzucenia w całości. W szczególności pragniemy zwrócić uwagę na rozwiązania, które budzą nasze największe obawy.

Proponowany w projekcie wymóg, aby Trybunał co do zasady rozpatrywał sprawy w pełnym składzie, który miałby wynosić 13 sędziów, spowoduje istotne wydłużenie oczekiwania na rozstrzygnięcia. Będzie także stanowił poważny problem w wypadku konieczności wyłączenia się niektórych sędziów od orzekania (gdy mogłyby powstać wątpliwości co do ich bezstronności),  w razie choroby sędziów czy zdarzeń losowych.

Warto podkreślić, że w obecnym stanie faktycznym i prawnym jedynie dziesięciu sędziów TK posiada, w sposób nie budzący wątpliwości, uprawnienia do orzekania. Trzech sędziów bezskutecznie oczekuje na odebranie ślubowania, status dwojga kolejnych nie jest jasny, zaś pięć osób zostało powołanych na stanowiska sędziowskie z naruszeniem Konstytucji. W tej sytuacji ustanowienie zasady orzekania w składzie 13 sędziów może doprowadzić do faktycznego paraliżu prac Trybunału.

Zwracamy także uwagę, że art. 190 ust. 5 Konstytucji RP mówi jasno, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zapadają większością głosów. Dlatego propozycja posłów, aby orzeczenia Trybunału miały zapadać większością kwalifikowaną 2/3 głosów jest oczywiście niezgodna z Konstytucją. Wprowadzenie kwalifikowanej większości głosów w orzeczeniach zapadających w składach wieloosobowych jest nie tylko sprzeczne z polską tradycją prawną, ale także rodzi uzasadnione ryzyko, że w przypadku braku takiej większości nie zapadnie w danej sprawie żadne orzeczenie, przez co praca Trybunału będzie niemożliwa.

Protestujemy także przeciwko trybowi, w jakim odbywa się wprowadzanie zmian o charakterze ustrojowym w Polsce. Próby wprowadzania z dnia na dzień, bez szerokich konsultacji społecznych i koniecznego namysłu, zmian fundamentalnych z punktu widzenia ustrojowego są nie tylko niezgodne z zasadami przyzwoitej legislacji, ale przede wszystkim podważają zaufanie obywateli do państwa. Zwracamy uwagę, że uchwalenie proponowanego projektu nowelizacji byłoby już drugą zmianą ustawy o Trybunale Konstytucyjnym w bardzo krótkim czasie, jakie upłynął od początku kadencji obecnego parlamentu.