Ustawa podwyższająca składki na ubezpieczenie rentowe w części opłacanej przez pracodawcę jest zgodna z konstytucją.

15 lipca 2013 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Grupy posłów na Sejm dotyczący uchwalenia w trybie pilnym ustawy podwyższającej składki na ubezpieczenie rentowe w części opłacanej przez pracodawcę.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

1. ustawa z dnia 21 grudnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest zgodna z art. 123 ust. 1 konstytucji;

2. art. 2 ustawy wskazanej w punkcie 1. sentencji jest zgodny z art. 2 konstytucji.

Zdanie odrębne zgłosiły: sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz, sędzia TK Teresa Liszcz.

Kwestionowana ustawa była pilnym projektem rządowym i dlatego została uchwalona w szczególnym trybie. Ustawa podwyższyła wysokość składki na ubezpieczenia rentowe z 6% na 8% podstawy wymiaru. Podwyższenie obciążyło tylko pracodawcę. Wnioskodawca zarzucił, że kwestionowana ustawa - będąc faktycznie ustawą podatkową - została uchwalona z naruszeniem trybu pilnego (art. 123 ust. 1 konstytucji) oraz wymagań dotyczących regulacji podatkowych (art. 2 konstytucji).

Trybunał Konstytucyjny przyjął, że o tym, czy mamy do czynienia z ustawą podatkową decyduje charakter podatkowy daniny publicznej, której dotyczy ustawa. Aby ustawa była podatkowa, danina publiczna musi też nosić wszelkie cechy podatku. Nie ma znaczenia nazewnictwo przyjęte przez ustawodawcę.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że składka na ubezpieczenie rentowe w części opłacanej przez pracodawcę nie ma charakteru podatkowego - jest świadczeniem wzajemnym i celowym, stanowiącym dochód pozabudżetowy podmiotu publicznego (Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Podatek i składka na ubezpieczenie rentowe w części finansowanej przez pracodawcę to dwie różne instytucje. Skoro składka na ubezpieczenie rentowe w części finansowanej przez pracodawcę nie jest podatkiem, to także ustawa wprowadzająca zmiany w wysokości takiej składki, nie może być uznana za ustawę podatkową.

Trybunał Konstytucyjny uznał więc, że kwestionowana ustawa jest zgodna z art. 123 ust. 1 konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny przyjął ponadto, że składka na ubezpieczenie rentowe ma charakter niepodatkowej daniny publicznej rozliczanej i opłacanej miesięcznie. Nie ma zatem do niej zastosowania ani zakaz zmian w trakcie roku podatków rozliczanych w skali rocznej, ani ochrona interesów w toku.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził także, że kwestionowana ustawa miała 32-dniowy okres dostosowawczy - odpowiednią vacatio legis - w odniesieniu do zmian prawa daninowego.

Trybunał Konstytucyjny uznał więc, że art. 2 kwestionowanej ustawy nie narusza art. 2 konstytucji.

Rozprawie przewodniczył prezes TK Andrzej Rzepliński, sprawozdawcą był sędzia TK Andrzej Wróbel.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Zespół Prasy i Informacji TK