Pendolino w Pradze. Foto: Wikipedia.org

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyrokach w sprawach przeciwko Czechom i Słowenii uznał, że oba kraje uchybiły swoim zobowiązaniom wynikającym z prawa Unii w dziedzinie transportu kolejowego. Trybunał oddalił natomiast skargę Komisji przeciwko Luksemburgowi.

Omawiane sprawy należą do szeregu skarg o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wniesionych przez Komisję przeciwko kilku państwom członkowskim z uwagi na niewypełnienie zobowiązań wynikających z dyrektyw regulujących funkcjonowanie sektora kolejowego. W niniejszym przypadku Trybunał Sprawiedliwości miał zbadać skargi wniesione przeciwko Republice Czeskiej, Słowenii i Luksemburgowi.

Komisja vs Republika Czeska

Trybunał przypomniał po pierwsze, że dla zagwarantowania niezależności zarządcy infrastruktury, zarządca ten powinien posiadać w ramach zdefiniowanego przez państwa członkowskie systemu pobierania opłat określony zakres uznania przy wyznaczaniu wysokości opłat w sposób, który pozwala mu na wykorzystanie tego jako instrumentu zarządzania.

Tymczasem, ustalenie maksymalnej stawki za użytkowanie infrastruktury kolejowej w drodze decyzji, wydawanej każdego roku przez ministerstwo finansów, wywołuje skutek w postaci ograniczenia zakresu uznania zarządcy infrastruktury w sposób niezgodny z celami dyrektywy 2001/14. Zgodnie z tą dyrektywą, zarządca infrastruktury musi być w stanie ustalić lub utrzymać wyższe opłaty w oparciu o długookresowe koszty określonych projektów inwestycyjnych. Trybunał wywiódł stąd, że pierwszy zarzut Komisji jest uzasadniony.

Po drugie, odnośnie do drugiego zarzutu Komisji opartego na braku środków stwarzających zarządcom infrastruktury zachętę do obniżenia kosztów zapewniania infrastruktury i wielkości opłat za dostęp, Trybunał zbadał powoływane przez Republikę Czeską finansowanie ze strony państwa zarządcy infrastruktury.

O ile finansowanie to może wywołać skutek w postaci zmniejszenia kosztów zapewniania infrastruktury i wielkości opłat za dostęp, o tyle samo w sobie nie skutkuje zachętami względem tego zarządcy, ponieważ finansowanie to nie oznacza żadnego obowiązku po jego stronie. Trybunał uznał zatem, że zarzut drugi jest również uzasadniony.

Po trzecie, Trybunał zbadał zarzut Komisji, zgodnie z którym opłaty pobierane za minimalny pakiet dostępu oraz dostęp do torów w celu obsługi urządzeń nie są ustalane po koszcie, który jest bezpośrednio ponoszony w związku z wykonywaniem przewozów kolejowych. Trybunał stwierdził,