Foto: Policja Olsztyn

Zdaniem rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości UE Niila Jääskinena pięć państw członkowskich uchybiło zobowiązaniom wynikającym z dyrektyw w sprawie transportu kolejowego. 13 grudnia Zaproponował on, aby Trybunał orzekł, że Polska, Republika Czeska, Francja, Słowenia i Luksemburg naruszyły prawo Unii w tej dziedzinie.

Z uwagi na liberalizację sektora kolejowego w Unii Europejskiej, państwa członkowskie są zobowiązane zapewnić przedsiębiorstwom z tego sektora sprawiedliwy i niedyskryminujący dostęp do sieci kolejowej. W tym kontekście wykonywanie niektórych „podstawowych funkcji” nie może należeć do zasiedziałych przedsiębiorstw kolejowych państw członkowskich, lecz powinno być powierzone niezależnym zarządcom. Funkcje te obejmują w szczególności przyznawanie licencji przedsiębiorstwom kolejowym, które umożliwiają im dostęp do sieci kolejowej, alokację zdolności przepustowej infrastruktury oraz ustalanie opłaty należnej od przewoźników z tytułu użytkowania sieci kolejowej.

Niniejsze sprawy należą do szeregu skarg o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego1 wniesionych przez Komisję przeciwko kilku państwom członkowskim z uwagi na naruszenie ich zobowiązań wynikających z dyrektyw regulujących funkcjonowanie sektora kolejowego, których podstawowym celem jest zapewnienie przedsiębiorstwom kolejowym sprawiedliwego i niedyskryminującego dostępu do sieci kolejowej. W niniejszym przypadku Trybunał Sprawiedliwości ma zbadać skargi wniesione przeciwko Polsce, Republice Czeskiej, Francji, Słowenii i Luksemburgowi.

C-512/10 Komisja przeciwko Polsce

Zdaniem Komisji, Polska nie wprowadziła systemu zachęt mających skłonić zarządcę do obniżenia kosztów zapewnienia infrastruktury i wielkości opłat za dostęp. W tym względzie rzecznik generalny Niilo Jääskinen uważa, że mechanizm zachęt przewidziany w prawie polskim definiujący związek przyczynowy między celami gospodarczymi, które ma zrealizować zarządca infrastruktury a środkami przyjętymi przez ministra właściwego do spraw transportu w zakresie finansowania kosztów remontu i utrzymania infrastruktury kolejowej, nie jest w tych przepisach określony.

Prawo Unii przewiduje, że opłaty pobierane za minimalny pakiet dostępu i dostęp do torów w celu obsługi urządzeń są ustalone po koszcie, który jest bezpośrednio ponoszony jako rezultat wykonywania przewozów pociągami. Komisja twierdzi, że pojęcie tego kosztu odwołuje się do pojęcia „kosztów krańcowych”. Te ostatnie, zdaniem Komisji, oznaczają jedynie koszty, które powstają wskutek faktycznego przewozu pociągiem, a nie koszty stałe, które obejmują oprócz kosztów związanych z przewozem pociągiem również koszty ogólnego funkcjonowania infrastruktury, ponoszone nawet jeśli przewóz pociągiem nie następuje.