W [...] książce Edmunda Demo­linsa z 1897 r. ["À quoi tient la supériorité des Anglo-Saxons?" - "Na czym polega wyższość Anglo-Saksonów?" - OK] natra­fi­łem na [...] szcze­gół, który wydał mi się wart poświę­ce­nia mu nieco czasu.

Autor porów­ny­wał mia­no­wi­cie składy par­la­men­tów fran­cu­skiego i angiel­skiego co do zajęć, jakimi w „cywilu” odda­wali się posło­wie – repre­zen­tanci obu naro­dów.

Z tych sta­ty­styk wycią­gał dość daleko idące wnio­ski znaj­du­jąc zwią­zek mię­dzy skła­dem „zawo­do­wym” par­la­mentu, a sta­no­wio­nym prze­zeń pra­wem.

Zwra­cał uwagę, że skład „per­so­nelu poli­tycz­nego” – piękna nazwa – ma zna­cze­nie ponie­waż „…każdy zawód wywiera na czło­wieka wpływ silny, wyra­bia w nim spe­cy­alne zdol­no­ści, odrębny spo­sób myśle­nia i odmienne zapa­try­wa­nia. Rol­nik, prze­my­sło­wiec, kupiec, lekarz, adwo­kat, żoł­nierz i urzęd­nik nie tylko repre­zen­tują inte­resy różne, ale także z innego punktu widze­nia patrzą na sprawy ogólne i należą do roz­ma­itych grup spo­łecz­nych”.

Nie spo­sób odmó­wić racji temu twier­dze­niu także dziś.

Składy obu par­la­men­tów przed­sta­wiały się nastę­pu­jąco.

Fran­cu­ski:

• wła­ści­ciele ziem­scy – 72
• prze­my­słowcy – 41
• kupcy – 22
• ban­kie­rzy – 5
• pro­fe­so­ro­wie uni­wer­sy­tetu – 12
• leka­rze – 53
• inży­nie­ro­wie cywilni – 7
• dzien­ni­ka­rze – 59
• praw­nicy – 139
• ofi­ce­rów armii – 6
• urzęd­ni­ków – 95
• bez spe­cy­al­nego zawodu – 43

Demo­lins narze­kał na zbyt małą repre­zen­ta­cję wśród par­la­men­ta­rzy­stów przed­sta­wi­cieli takich grup jak prze­my­słowcy, kupcy i ban­kie­rzy, któ­rzy swoją pracą przy­czy­niają się do roz­woju kraju, nato­miast nazbyt repre­zen­to­wane są zawody „libe­ralne” – dziś tzw. wolne.

Wska­zy­wał na bar­dziej logiczny wg niego skład par­la­mentu angiel­skiego, w któ­rym było m.in.

• rol­ni­ków – 132
• prze­my­słow­ców – 131
• kup­ców – 100
• zawody libe­ralne – 107
• woj­sko­wych – 67
• urzęd­ni­ków – 47

Przy czym przez „rol­ni­ków” należy rozu­mieć przede wszyst­kim wła­ści­cieli ziem­skich, któ­rych posia­dło­ści dawały tzw. wielką pro­duk­cję ryn­kową.

To oczy­wi­ście tylko skrót roz­wa­żań Demo­linsa, ponie­waż posta­no­wi­łem się przyj­rzeć naszemu par­la­men­towi pod tym samym kątem i zoba­czyć, czy ze współ­cze­snych sta­ty­styk wynika cokol­wiek pozwa­la­ją­cego wycią­gać jakieś wnio­ski.

Już na samym początku musia­łem zmie­rzyć się z trud­no­ścią pogru­po­wa­nia posłów wg zawodu, ponie­waż nie wszyst­kie podane przez nich dane np. nt. wykształ­ce­nia pozwa­lają umie­ścić ich w odpo­wied­nich i czy­tel­nych rubrycz­kach.

Nie bar­dzo wie­dzia­łem np. co zro­bić z absol­wentką Aka­de­mii Obrony Naro­do­wej (pani od Kukiza), która ukoń­czyła spe­cja­li­za­cję „bez­pie­czeń­stwo wewnętrzne” – kie­ru­nek ostat­nio popu­larny na pry­wat­nych uczel­niach, także kościel­nych.

Tra­fi­łem na jed­nego zawo­do­wego żoł­nie­rza – sze­re­gowca (także Kukiz), a nawet spor­towca – tak swój zawód opi­sał jeden z posłów PO.

Na doda­tek spora część posłów wyraź­nie myli zawód z wyko­ny­wa­nym zaję­ciem, np. pani mini­ster Zalew­ska, która będąc wykwa­li­fi­ko­waną nauczy­cielką pisze w rubryce zawód – par­la­men­ta­rzystka.

Z koniecz­no­ści więc zro­bi­łem zesta­wie­nie dość ogólne, może i nieco powierz­chowne, ale jako nie­fa­cho­wiec bałem się pogu­bić w niu­an­sach.

To co zesta­wi­łem daje jed­nak jakiś obraz naszego obec­nego par­la­mentu i być może zacie­kawi czy­tel­nika, a co docie­kliwsi idąc tym tro­pem znajdą wię­cej „smacz­ków” poka­zu­ją­cych kto rzą­dzi Pol­ską Anno 2016.

Nie­jed­nego może zdzi­wić fakt, że naj­licz­niej repre­zen­to­waną w sej­mie grupą zawo­dową są … inży­nie­ro­wie. Przy­padki poje­dyn­cze to leśnik, arche­olog, geo­log, żoł­nierz i spor­to­wiec. Za to teo­lo­gów jest aż trzech.