A nawet kompromitacja. Przejawiająca się dzisiaj w usilnych próbach usprawiedliwienia spec-wytworu legislacji, zwanego „ustawą o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia i wolności seksualnej innych osób”.

Szafowanie hasłami, że przyjęto ją „dla dobra społeczeństwa” oznacza bowiem, że państwo nie ma zaufania do całego mechanizmu penitencjarnego, który stworzyło i za który odpowiada.

Może to świadczyć tylko o tym, że najwidoczniej w polskich zakładach karnych nie są realizowane cele wykonywania kary pozbawienia wolności. A od 1997 roku cel ten definiowany jest jako „wzbudzanie w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego i tym samym powstrzymania się od powrotu do przestępstwa”. Żeby go osiągnąć „prowadzi się” zindywidualizowane oddziaływanie na skazanych w ramach określonych systemów wykonywania kary, w różnych rodzajach i typach zakładów karnych. Szanując prawa więźniów, a jednocześnie wymagając wypełniania przez nich obowiązków, w tymże „oddziaływaniu” uwzględnia się przede wszystkim pracę, zwłaszcza sprzyjającą zdobywaniu odpowiednich kwalifikacji zawodowych, naukę, zajęcia kulturalno-oświatowe i sportowe, kontakty z rodziną i światem zewnętrznym oraz środki terapeutyczne.

Sama spec-ustawa wchodzi z życie w rok po orzeczeniu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącego praw więźniów z zaburzeniami psychicznymi. Trybunał uznał w nim, że odbywając karę pozbawienia wolności, wymagają oni odpowiedniej opieki psychiatrycznej. Jej brak może oznaczać naruszenie zakazu nieludzkiego i poniżającego traktowania.

Czy nowe rozwiązania odpowiadają wyznaczonym przez Trybunał europejskim standardom w tej materii, można mieć bardzo poważne wątpliwości. Zwłaszcza, jeśli wczytać się w słowa specjalistów, w tym apel Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Dotychczasowe raporty Europejskiego Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT), też nie przynoszą nam chwały. Podczas zeszłorocznej wizyty przedstawicieli Komitetu w Polsce, po raz kolejny zwrócono uwagę na warunki panujące w zakładach karnych, z naciskiem na zapewnienie więziennej opieki zdrowotnej oraz na zasady reżimu przewidzianego dla więźniów zakwalifikowanych jako „niebezpieczni”. Cóż, poczekajmy na kolejny.