Istotną instytucją wprowadzoną przez Dyrektywę 77/249/EWG jest obowiązek współdziałania prawnika z UE z miejscowym adwokatem przy reprezentowaniu klienta w postępowaniu przed sądem, w którym zgodnie z obowiązującymi przepisami państwa członkowskiego istnieje obowiązek reprezentowania strony przez prawnika. Szczegółowe warunki i sposób współdziałania może określać umowa zawarta z lokalnym prawnikiem, która winna zostać przedłożona organowi prowadzącemu postępowanie w danym państwie, przy pierwszej czynności procesowej. W praktyce, kraje z obszaru frankofońskiego (Belgia, Francja, Luksemburg) oraz Włochy wymagają współdziałania prawnika z UE z miejscowym adwokatem we wszystkich prowadzonych sprawach. W Niemczech, Austrii, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii współdziałanie prawnika z EU z miejscowym adwokatem wymagane jest co do zasady w sprawach, w których istnieje przymus adwokacko-radcowski w tych krajach.

Wspomniana dyrektywa stanowi, że państwa członkowskie mogą wprowadzić obowiązek poinformowania przez prawnika z UE – zgodnie z miejscowymi zasadami lub zwyczajami – dziekana rady korporacji zawodowej w przyjmującym państwie członkowskim właściwego ze względu na siedzibę sądu, o podjęciu świadczenia usługi transgranicznej. Obowiązek lub praktyka taka istnieje w Belgii, Francji, Włoszech, Luksemburgu i Hiszpanii.

Na liście prawników zagranicznych

Jeśli chodzi o świadczenie stałej praktyki w wybranym państwie członkowskim, to po dokonaniu wpisu na listę prawników (zagranicznych) prowadzoną przez samorząd zawodowy adwokatów lub inny uprawiony organ w przyjmującym państwie członkowskim, polski adwokat lub radca prawny może wykonywać stałą praktykę w zakresie odpowiadającym miejscowemu tytułowi adwokata, w szczególności może udzielać konsultacji prawnych wchodzących w zakres prawa państwa członkowskiego swego pochodzenia (tj. prawa polskiego), prawa wspólnotowego, prawa międzynarodowego, jak i prawa przyjmującego państwa członkowskiego.

Również do prawników wykonujących stałą praktykę stosuje się wyżej przedstawione uregulowania dotyczące możliwych obowiązków współdziałania z miejscowym adwokatem oraz przedstawienia lokalnemu sądowi.

Podkreślenia wymaga, że prawnicy z Polski świadczący usługi transgraniczne bądź prowadzący stałą praktykę na terytorium wybranego państwa członkowskiego obowiązani są do przestrzegania zasad etyki zawodowej adwokata przyjmującego państwa członkowskiego. W konsekwencji, podlegają oni odpowiedzialności dyscyplinarnej według zasad obowiązujących miejscowych adwokatów, nie uchybiając jednocześnie zasadom etyki zawodowej polskiego adwokata lub, odpowiednio, radcy prawnego. Prawnicy zagraniczni podlegają także obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy świadczeniu pomocy prawnej, na zasadach obowiązujących miejscowych adwokatów – chyba, że legitymują się polisą ubezpieczeniową o warunkach równoważnych polisie obowiązującej miejscowych prawników. Minimalny zakres ochrony ubezpieczeniowej wymagany dla prawników w UE jest znacznie wyższy niż w Polsce. W Niemczech wynosi on 200 tys. euro, w Austrii – 400 tys. euro, w Belgii – 1,25 mln euro, we Francji – 1,5 mln euro.