Dotychczasowa możliwość jednoczesnego kandydowania na praktycznie nieograniczoną liczbę stanowisk sędziowskich sprawia, że na każde wolne miejsce przychodzi olbrzymia ilość zgłoszeń. Powoduje to ogromne opóźnienia w ich terminowym rozpatrywaniu i wydłuża proces nominacyjny. Przykładowo, jesienią 2012 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie, na 63 wolne stanowiska w sądach rejonowych wpłynęło 1,3 tys. kandydatur. Rekordzista kandydował jednocześnie na trzynaście wakatów.

Krótkie życie nowelizacji

Kolejnym nowym elementem wprowadzonym do procedury będzie możliwość wezwania kandydata przez prezesa sądu, aby uzupełnił wskazane w projekcie braki formalne zgłoszenia. Obecnie złożenie obarczonego usterkami zgłoszenia powoduje konieczność pozostawienia go bez rozpatrzenia, choć kandydatowi przysługuje prawo złożenia na tę czynność zastrzeżenia, które w przypadku nieuwzględnienia przez prezesa sądu przekazywane jest do rozpatrzenia przez KRS. W przyszłości usuwanie większości braków formalnych będzie odbywać się niemal od ręki, na poziomie właściwego prezesa sądu, w pozostałym zakresie – przy zachowaniu obecnej ścieżki rozpatrywania zastrzeżeń przez KRS.

Jeśli zgłoszenie kandydata spełni wszystkie warunki formalne, prezes sądu zarządzi, w terminie nie dłuższym niż tydzień (obecne przepisy nie zakreślają obowiązującego terminu), dokonanie oceny kwalifikacji kandydata – ale nie przez sędziego wizytatora, jak teraz, lecz przez wyznaczonego przez prezesa sędziego o odpowiednich kwalifikacjach, w tym sędziego wizytatora. Rozwiązanie to zniesie niedawną modyfikację procedury nominacyjnej wprowadzoną przepisami nowelizacji u.s.p., obowiązującej od 28 marca 2012 r. Zgodnie z nią kandydaci mogli być oceniani tylko przez sędziów wizytatorów. Kilkunastomiesięczne doświadczenia pokazują jednak, że czas oczekiwania na takie oceny znacznie się przez to wydłużył.

Wspomniana nowelizacja u.s.p. przyznała również kandydatowi prawo do odwołania się od oceny jego kwalifikacji sporządzonej przez sędziego wizytatora do trzech innych sędziów wizytatorów. – Wcześniej nie było możliwości złożenia takiego odwołania. Już krótki czas funkcjonowania nowego rozwiązania pokazał jednak, że powoduje ono znaczące wydłużenie postępowania nominacyjnego – ocenia dyrektor Lewandowska. Okazało się bowiem, że niemal wszystkie niezadowolone z oceny osoby składały odwołania. Wyeliminowanie tej możliwości nie ograniczy uprawnień kandydata. Pozostanie mu dotychczasowa możliwość złożenia uwag do oceny (w myśl projektu – w ciągu tygodnia od zamieszczenia jej na jego profilu). Prezes sądu przekaże tę ocenę, wraz z uwagami kandydata, kolegium i zgromadzeniu ogólnemu sędziów właściwego sądu, jak również do KRS.