Najwyższa Izba Kontroli zaplanowała (jesienią ubiegłego roku) przeprowadzenie w 2014 roku kontroli readaptacji społecznej skazanych na wieloletnie kary pozbawienia wolności. NIK sprawdzi czy warunki wykonania kary pozbawienia wolności, a zwłaszcza prowadzone działania resocjalizacyjne i terapeutyczne oraz pomoc po wyjściu z zakładu karnego redukują u skazanych ryzyko ponownego wejścia w konflikt z prawem oraz ułatwiają im powrót do społeczeństwa.

Readaptacja społeczna osób skazanych na wieloletnią karę pozbawienia wolności ma istotne znaczenie społeczne: jej skuteczność przyczynia się do zapobiegania wejściu tych osób w ponowny konflikt z prawem, a tym samym ma bezpośredni wpływ na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa społecznego.

W wymiarze ekonomicznym skuteczna readaptacja społeczna i zawodowa ogranicza koszty utrzymania systemu penitencjarnego i pomocy społecznej.

I wreszcie przygotowanie skazanych do odpowiedzialnego życia w społeczeństwie oraz przeciwdziałanie poczuciu wykluczenia ze społeczeństwa i potępienia przez nie wspomaga powrót do życia społecznego, zawodowego i rodzinnego po okresie izolacji.

NIK zbada (kontrola zostanie przeprowadzona jesienią 2014 roku) m.in.

   -  Warunki bytowe osób skazanych na wieloletnie kary pozbawienia wolności w zakładach karnych.
   -  Prowadzone działania penitencjarne, terapeutyczne i resocjalizacyjne oraz nadzór nad ich realizacją.
   -   Prowadzone zindywidualizowane formy oddziaływania na skazanych oraz udzielanie pomocy w ich readaptacji społecznej w trakcie wykonywania kary wieloletniego pozbawienia wolności.
    - Udzielanie pomocy po opuszczeniu zakładu karnego przez instytucje pomocy społecznej i rynku pracy.

Izba będzie kontrolowała zakłady karne, w tym zakłady dla więźniów niebezpiecznych, Centralny Zarząd Służby Więziennej, ministerstwo sprawiedliwości. W ramach tej kontroli NIK sprawdzi m.in. przygotowanie do uruchomienia i funkcjonowanie  Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie, w którym umieszczone będą osoby stwarzającej zagrożenie. NIK interesować będą zarówno warunki bytowe stworzone skierowanym tam osobom, przestrzeganie ich praw, a przede wszystkim warunki do prowadzenia zajęć terapeutycznych (prawne, lokalowe, kadrowe). Izba zbada również, jak wygląda praca osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w tej placówce terapeutycznej (organizacja ochrony terapeutów, monitoring wizyjny, ochrona przed samookaleczeniami, ochrona osób umieszczonych w ośrodku przed innymi umieszczonymi) oraz organizacja ochrony zewnętrznej - zapobieganie przed samowolnym opuszczeniem ośrodka).
NIK