Rzecznik praw obywatelskich skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek ws. ustawy o leczeniu niebezpiecznych przestępców. Jak poinformowano, to reakcja na prośbę Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w tej sprawie.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Rzecznika Praw Obywatelskich o zaskarżenie do Trybunału Konstytucyjnego ustawy z 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób.

 W odpowiedzi na ten apel, ale również biorąc pod uwagę indywidualne wnioski, jakie wpłynęły w tym zakresie do Biura RPO, Rzecznik skierowała wniosek do Trybunału Konstytucyjnego wnosząc o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją niektórych unormowań ustawy – czytamy w opublikowanym w poniedziałek komunikacie w tej sprawie.
Z dokumentu wynika, że w wystąpieniu RPO podniósł sześć następujących kwestii:

Nie tylko bardzo groźni przestępcy

Zakładany przez projektodawcę cel w postaci stosowania ustawy do sprawców jedynie najgroźniejszych przestępstw – co podkreślano w uzasadnieniu do ustawy – nie został zrealizowany. Ustawa znajduje bowiem zastosowanie do każdej osoby, która odbywa prawomocnie orzeczoną karę pozbawienia wolności, wykonywaną w systemie terapeutycznym – nie spełnia zatem kryterium dostatecznej precyzji. Krąg potencjalnych adresatów, wyjątkowej ze swej natury regulacji, jest dość szeroki i różnorodny. Narusza to postanowienia ustawy zasadniczej.

Na czas nieokreślony

Przepisy ustawy nie określają kryterium czasowego wydania opinii psychiatrycznej i psychologicznej, które następnie stanowią podstawę do skierowania przez dyrektora zakładu karnego, do właściwego sądu, wniosku o uznanie osoby, której dotyczy wniosek, za osobę stwarzającą zagrożenie. Ustawa stanowi jedynie, że opinia psychiatryczna i psychologiczna o stanie zdrowia powinna być wydana w trakcie postępowania wykonawczego. Przedział zakreślony przez ustawodawcę obejmuje więc całe postępowanie wykonawcze i nie jest ograniczony żadną cezurą czasową. Tymczasem ustawa regulująca materię ograniczenia wolności osobistej jednostki w sposób precyzyjny i konkretny powinna określać czas sporządzenia opinii, która dla administracji więziennej stanowi bezpośredni impuls do wdrożenia procedury w tym zakresie.

Niejasne kryteria

W ustawie zostały użyte zwroty niedookreślone w postaci „wysokiego” i „bardzo wysokiego” prawdopodobieństwa popełnienia określonego w ustawie rodzaju czynu zabronionego. Samo posłużenie się tymi zwrotami z punktu widzenia techniki legislacyjnej nie powinno budzić zastrzeżeń. Jednakże w tym przypadku nastąpiła swoista kumulacja owej niedookreśloności norm prawnych. Zwroty „wysokie” i „bardzo wysokie” zostały powiązane z prawdopodobieństwem, które oznacza przecież nic innego niż uzasadnione przypuszczenie. Poza tym, ustawa nie daje jasnych i precyzyjnych narzędzi umożliwiających wytyczenie granicy pomiędzy wysokim a bardzo wysokim prawdopodobieństwem popełnienia określonych czynów zabronionych.