Siedziba EBC we Franfurcie n. Menem. Foto: Y. Martens, Wikimedia Commons

Sąd Trybunału Sprawiedliwości UE w wyroku z 5 marca 2015 stwierdził nieważność opublikowanych przez EBC ram polityki nadzorczej Eurosystemu, w których nałożono na kontrahentów centralnych wymóg lokalizacji w strefie euro. EBC nie posiada kompetencji niezbędnej do nałożenia takiego wymogu na kontrahentów centralnych biorących udział w rozliczaniu finansowych papierów wartościowych.

W ramach polityki nadzorczej EBC wyjaśnił, że systemy rozrachunku papierów wartościowych i izby rozliczeniowe z udziałem kontrahentów centralnych (zwane dalej "kontrahentami centralnymi”)¹ są podstawowymi elementami systemu finansowego. Problem o charakterze finansowym, prawnym lub operacyjnym naruszający te systemy może prowadzić do zakłócania w sposób systemowy systemu finansowego. Jest tak w szczególności w przypadku kontrahentów centralnych, ponieważ stanowią oni punkt zbieżności zarówno ryzyka płynności, jak i ryzyka kredytowego. W ramach polityki nadzorczej podkreślono, że nienależyte funkcjonowanie infrastruktur położonych poza strefą euro może wywoływać negatywne skutki w odniesieniu do systemów płatności znajdujących się w strefie euro, podczas gdy Eurosystem nie może wywrzeć żadnego bezpośredniego wpływu na takie infrastruktury. Z powyższego EBC wywiódł, że infrastruktury dokonujące rozrachunku transakcji w euro powinny być prawnie zarejestrowane w strefie euro, a uprawnienia kontrolne i operacyjne w odniesieniu do wszystkich podstawowych funkcji powinny także być wykonywane w tej strefie.

EBC wyjaśnił, że ta polityka lokalizacyjna ma zastosowanie do kontrahentów centralnych, których dzienna ekspozycja netto na ryzyko kredytowe wynosi średnio ponad 5 miliardów euro w jednej z głównych kategorii instrumentów nominowanych w euro.

Zjednoczone Królestwo wniosło skargę do Sądu Unii Europejskiej podnosząc między innymi, że EBC nie ma kompetencji do nakładania na kontrahentów centralnych wymogu lokalizacji.

W ogłoszonym dzisiaj wyroku Sąd stwierdził nieważność opublikowanych przez EBC ram polityki nadzorczej Eurosystemu w zakresie, w jakim ustanowiono w nich w odniesieniu do kontrahentów centralnych biorących udział w rozliczaniu finansowych papierów wartościowych wymóg lokalizacji w państwie członkowskich Eurosystemu.

Stwierdziwszy, że ustanowienie takiego wymogu wykracza poza ramy zwykłego nadzoru i wchodzi w zakres regulowania działalności systemów rozliczeń papierów wartościowych, Sąd orzekł, że EBC nie posiada kompetencji niezbędnej do regulowania działalności tych systemów, ponieważ jego kompetencje są ograniczone przez art. 127 ust. 2 traktatu FUE wyłącznie do systemów płatności. Tak więc, ze względu na w brak wyraźnego odesłania w art. 22 statutu do rozliczania papierów wartościowych, wyrażenie „system rozliczeń i płatności” należy interpretować w ten sposób, że jego celem jest podkreślenie, że EBC ma kompetencję do uchwalania rozporządzeń w celu zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa systemów płatności, w tym tych systemów płatności, które obejmują etap rozliczeń, nie zaś przyznanie tej instytucji autonomicznej kompetencji regulacyjnej wobec wszystkich systemów rozliczeń.