54 posiedzenie Senatu. Foto: M. Józefaciuk

Senatorowie wysłuchali informacji wiceministra pracy i polityki społecznej Jarosława Dudy o skutkach ustawy okołobudżetowej z 8 listopada 2013 r., a mianowicie o zmianach, jakie wprowadziła ona do nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych z  5 grudnia 2008 r. Izba wysłuchała też informacji Ireny Lipowicz o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2013 oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.

W porządku obrad znalazły się cztery projekty ustaw przygotowanych w Senacie, z czego trzy stanowią realizację wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Senatorowie podjęli uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Projekt ustawy został przygotowany przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Ma on na celu realizację postulatu zawartego w petycji  skierowanej do marszałka Senatu przez Stowarzyszenie Osób Internowanych „Chełminiacy 1982”. Projektowana nowelizacja uzupełnia katalog przesłanek, które pozwalają uznać za represjonowane osoby, które były zmuszone do odbywania służby wojskowej pod pozorem wykonywania obowiązku obrony, i ustanawia podstawę wypłacania im odszkodowań i zadośćuczynień. Ustawa wskazuje przy tym na szczególne miejsce represjonowania – wojskowe obozy specjalne. Zgodnie z danymi dostarczonymi przez autorów petycji, represjom poddano około 1600 działaczy zdelegalizowanej „Solidarności”. Odbywali oni przymusową służbę wojskową w obozach specjalnych, z których najbardziej znane mieściły się w Chełmnie nad Wisłą, Czerwonym Borze  koło Łomży, Trzebiatowie, Rawiczu, Unieściu, Budowie, Dęblinie i Czarnym. W nowelizacji przewiduje się, że uprawnienie do odszkodowania i zadośćuczynienia będzie przechodziło na małżonka, dzieci i rodziców osoby represjonowanej. Projektodawca oczekuje, że przyznanie osobom działającym na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, poddawanym represjom w formie odbywania służby wojskowej pod pozorem wykonania obowiązku obrony, odszkodowań za poniesioną szkodę i zadośćuczynień za doznaną krzywdę wypłacanych przez Skarb Państwa spowoduje znaczny wzrost poczucia sprawiedliwości społecznej.

Izba podjęła uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu kolejnego projektu ustawy - o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa. Projektowana ustawa, przygotowana przez Komisję Ustawodawczą, stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Przewiduje ona, że zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym będą podlegały przedawnieniu na takich samych zasadach, jak zobowiązania niezabezpieczone hipoteką lub zastawem rejestrowym. Projekt nie ogranicza zakresu stosowania hipoteki jako zabezpieczenia podatku, nie ogranicza też rodzaju nieruchomości i innego mienia, które może być przedmiotem hipoteki lub zastawu. Przewiduje tylko, że jeśli organy skarbowe są w stanie ustalić istnienie i wysokość zobowiązania podatkowego, powinny bez zwłoki przystąpić do jego wyegzekwowania, czy to dobrowolnego czy przymusowego, nie wyłączając przedmiotu hipoteki lub zastawu. Jeśli zaś organy skarbowe nie są w stanie, przed upływem terminu przedawnienia, udowodnić istnienia zobowiązania podatkowego, to wszyscy podatnicy będą traktowani tak samo. Ich zobowiązania będą się przedawniać po upływie pięciu lat, niezależnie od tego, czy dany podatnik jest właścicielem nieruchomości czy nie. Trybunał Konstytucyjny stwierdził bowiem, że istotą problemu konstytucyjnego nie jest samo wyłączenie przedawnienia, lecz to, że o jego istnieniu lub nieistnieniu decyduje forma zabezpieczenia należności podatkowych, a właściwie - posiadanie lub nieposiadanie przez podatnika nieruchomości. Zdaniem TK, zróżnicowanie zasad przedawnienia prowadzi do odmiennego pod względem czasowym poziomu ochrony własności i praw majątkowych, z których po zakończeniu kontroli podatkowej egzekwowane będą należności podatkowe.