Osoba z zaburzeniami psychicznymi, mająca zdolność procesową, może udzielić pełnomocnictwa adwokatowi lub radcy prawnemu - taką uchwałę podjął Sąd Najwyższy.

Niemal 12 lat temu w lipcu 2003 r. Przemysław M. sprzedał nieruchomość Annie B. i Markowi B. swoim krewnym. Jednak po kilku latach okazało się, że na tej transakcji Przemysław M. dużo stracił i nawet jako lekko upośledzony psychicznie został wykorzystany finansowo. W związku  z tym wystąpił do sądu o unieważnienie umowy sprzedaży.

W toku postępowania przed sądem rejonowym powołano dwóch biegłych, którzy orzekli, że w dniu sprzedaży powód nie był w pełni poczytalny, gdyż cierpi na schizofrenię paranoidalną.

Sąd Rejonowy w Kościanie uwzględnił powództwo. Stwierdził, ze umowa sprzedaży miedzy powodem a pozwanymi jest nieważna ( na podstawie art. 82 kc).

Choroba psychiczna - zdaniem sądu - uniemożliwiły powodowi  złożenie ważnego oświadczenia woli.
Pozwani wnieśli apelację, w której podważona została prawna kompetencja Przemysława M. do podjęcia czynności prawnej związanej z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego i samodzielnego prowadzenia procesu. Zdaniem apelujących nie można stosować innej miary do czynności prawnej w postaci u owy w formie aktu notarialnego i innej w stosunku do czynności polegającej na udzieleniu pełnomocnictwa procesowego. I - w konsekwencji -prowadzenia procesu w oparciu o takie oświadczenie woli.

Przemysław M. wniósł o oddalenie apelacji. Podobnie jak prokurator rejonowy.

Sąd II instancji powziął poważne wątpliwości w tej kwestii i zadał SN pytanie; czy stan zdrowia strony, u której stwierdzono chorobę psychiczną i upośledzenie umysłowe uzasadnia badanie przez sąd z urzędu ewentualnej nieważności oświadczenia tej strony o ustanowieniu pełnomocnika procesowego, skutkującej nieważnością postępowania z powodu nienależytego umocowania pełnomocnika?

Zdaniem adwokata Bartosza Konopy, reprezentującego powoda - jego klient nie został ubezwłasnowolniony i ma pełną zdolność procesową. Ponadto między mocodawcą a klientem powstaje szczególna więź, w którą sąd nie może ingerować.

Sąd Najwyższy podjął uchwałę, według której osoba z zaburzeniami psychicznymi, mająca zdolność procesową, może udzielić pełnomocnictwa procesowego.

Sygnatura akt III CZP 102/14, uchwała 3 sędziów z 26 lutego 2014 r.
Lex.pl