11 grudnia 2012 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący prawa do obrony (obecność zatrzymującego podczas rozmowy zatrzymanego z obrońcą).

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 245 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego przez to, że nie wskazuje przesłanki, której zaistnienie uprawnia zatrzymującego do obecności przy rozmowie zatrzymanego z adwokatem, jest niezgodny z art. 42 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.

Powyższy przepis traci moc obowiązującą z upływem dwunastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.

Zakwestionowany przepis wzbudził wątpliwości konstytucyjne wnioskodawcy  w części zawierającej słowa "zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy niej obecny". Zatem tylko ta część art. 245 § 1 kodeksu postępowania karnego (dalej: k.p.k.) podlegała kontroli konstytucyjnej w niniejszej sprawie.

Trybunał podkreślił fundamentalny charakter prawa do obrony. Zbadał, od kiedy przysługuje konstytucyjne prawo do obrony. Mając także na uwagę orzecznictwo Sądu Najwyższego, Trybunał przyjął, że prawo do obrony, o którym mowa w art. 42 ust. 2 konstytucji odnosi się także do tej fazy postępowania, które poprzedza formalne postawienie zarzutów danej osobie. Kontakt zatrzymanego (osoby podejrzanej, w wypadku której zachodzi uzasadnione przypuszczenie popełnienia przestępstwa) z adwokatem jest kluczowy dla zapewnienia prawa do skutecznej obrony w trakcie całego postępowania karnego. Informacje uzyskane we wstępnym stadium postępowania karnego (przed postawieniem zarzutów) mogą mieć kluczowe znaczenie dla ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie zatrzymanego. Równocześnie moment zatrzymania i pierwszych czynności procesowych jest związany ze stresem i zaskoczeniem zatrzymanego, co może prowadzić do podejmowania przez niego pochopnych decyzji, których skutki mogą zaważyć negatywnie na jego dalszych losach. Ze względu na te okoliczności konieczne jest umożliwienie zatrzymanemu efektywnej i profesjonalnej pomocy prawnej na kontrolowanym w tej sprawie wstępnym etapie postępowania karnego.